Augustanahof – Amsterdam

De Augustanakerk (1957) betekende voor architect Ferdinand Jantzen een stijlbreuk met zijn vooroorlogse kerkgebouwen: een “moderne” kerk met een transparante entreehal, een ontmoetingsruimte voor de gemeenschap. Een driedelig ensemble: de hoge kerkzaal, de zondagsschool en de kosterswoningen. De Augustanakerk was toe aan een herbestemming. De Lutherse Diaconie, een toegelaten instelling, is vanaf 1588 actief in Amsterdam en beheert meerdere hofjes. Het wonen in een “hofje” verandert mee met de samenleving. Meer mensen wonen alleen, de overheid trekt zich terug, van de burgers wordt een “participatiesamenleving” verwacht. Jong en oud samen in een veilige omgeving met een menselijke schaal blijkt in onze snel veranderende maatschappij relevanter dan ooit.

Er sluimerde daarom al geruime tijd een grote wens bij de Diaconie om de bestaande verzameling hofjes uit te breiden. Het bouwen aan het collectief toekomstige bewoners ging gelijk op met het ontwerpen en bouwen van de fysieke ruimte. Droom, gemeenschap, ruimte, financiën en exploitatie vonden elkaar in een intensief ontwerptraject. De heldere no-nonsense organisatie van het gebouw was leidend. De bestaande structuur bepaalde de woningtypologieën, de overmaat in hallen en gangen gaf ruimte aan collectiviteit. Waar mogelijk zijn de liefdevolle details bewaard en ingrediënten hergebruikt. Aanvullingen (voor buitenruimte, voor meer daglicht) zijn bescheiden en doelmatig ingezet, geheel in de geest van het frisse optimisme van het oorspronkelijke gebouw.

Het resulteerde in 16 betaalbare woningen, 14 in de sociale huur, 2 in de vrije sector huur. Eén van de woningen krijgt een gasthuisfunctie voor mensen die een tijdelijke woonoplossing nodig hebben. De jongste bewoner is 24, de oudste 94. De ontmoetingsruimte en grote keuken blijven ingezet worden voor gezamenlijke activiteiten van hof en buurt. De kapel, het voormalig liturgisch centrum, is een plek voor bezinning, bezoekers en voorbijgangers zijn er welkom, net als in de tuin in de oksel van het gebouwensemble.