Herbestemming IJkgebouw – Alkmaar

Het IJkgebouw Alkmaar is in 1877 gebouwd. Het ligt langs het Noordhollandsch Kanaal aan de rand van het in Engelse landschapsstijl aangelegde Victoriepark. Het door Zocher en Springer ontworpen park is inmiddels als rijksmonument aangemerkt. Het IJkgebouw heeft geen monumentale status. Na oplevering herbergt het IJkgebouw het kantoor van de inspectie die toezicht houdt op maten, gewichten en weegwerktuigen. In 1908 verloor het gebouw zijn functie als ijkkantoor en vestigde zich er eerst de handelsschool en later in 1920 de school voor Buitengewoon Lager Onderwijs (BLO). Het aantal leerlingen nam toe, daarom werd het gebouw in 1924 aan de noordzijde verlengd. Het IJkgebouw werd rond 1980 ten behoeve van gebruik door een muziekkorps wederom vergroot. Iets later vestigden er zich Poppodium ‘Parkhof’ en stichting ‘KOOK’. Graffiti kunstenaars gebruikten het IJkgebouw om hun kunsten op te vertonen. De karakteristieke architectuur verdween onder een dikke laag verf. Vanaf 2009 stond het gebouw leeg. Aanvankelijk bestond voor de locatie het plan voor nieuwbouw van een restaurant. Daar werd in de zomer van 2015 echter vanaf gezien. Ondanks de erbarmelijke staat waarin het IJkgebouw dan verkeert zien de opdrachtgever en de architecten kansen voor herbestemming en restauratie van het huidige pand tot restaurant. In het ontwerp wordt de architectuur van het originele oude IJkkantoor inclusief de uitbreiding van 1924 gerespecteerd. Anders dan bij nieuwbouw blijven sporen uit voorbije tijden zichtbaar. De dichtgemetselde gevelsparingen worden weer opengemaakt en de oorspronkelijke kozijnen worden zorgvuldig gereconstrueerd. De aantasting van het gevelmetselwerk (door graffiti en sporen van diverse verbouwingen) wordt hersteld. Sporen blijven zichtbaar onder het witte schilderwerk. De keuze hiervoor is zowel technisch als functioneel. Met de witte gevel ontstaat een uitnodigend licht gebouw. Aan de noordzijde wordt een serre gebouwd, aan de zuidzijde enkele nieuwe gevelopeningen. Deze toevoegingen komen qua materialisatie (eigentijds donkergrijs staal) ook terug in het interieur. Dit interieur is zoveel mogelijk opengewerkt, maar de originele indeling blijft wel afleesbaar. De terrazzovloer wordt behouden en levert in deze afleesbaarheid een bijdrage. Voor het IJkgebouw is na de achteruitgang een passende nieuwe functie gevonden. Het karakteristieke gebouw kan voor de toekomst worden bewaard. De binnenstad van Alkmaar is een buitenplaats rijker.