Een monument
Een monument is volgens de Nederlandse wetgeving:
- bebouwing van tenminste 50 jaar oud die van algemeen belang zijn wegens hun schoonheid, hun betekenis voor de wetenschap of hun cultuurhistorische waarde;
- terreinen die van algemeen belang zijn door de daar aanwezige zaken zoals hierboven omschreven, ook wel archeologische monumenten genoemd.
Rijks-, provinciaal of gemeentelijk monument
Rijksmonumenten zijn monumenten die onder de bescherming van de Erfgoedwet (voorheen monumentenwet) vallen. Deze monumenten zijn ingeschreven in rijksregisters. De bescherming van stads- en dorpsgezichten, provinciale monumenten en gemeentelijke monumenten wordt geregeld in de Omgevingswet, en zolang deze nog niet van kracht is in de Monumentenwet 1988.
Monumentenwet en Erfgoedwet
De Monumentenwet uit 1988 wordt per 1 januari 2016 gesplitst. Een deel wordt opgenomen in de nieuwe Erfgoedwet. Een ander deel gaat in 2018 op in de nieuwe Omgevingswet. Overgangsrecht regelt dat de artikelen uit de Monumentenwet die naar de Omgevingswet gaan, nog blijven bestaan tot de Omgevingswet van kracht wordt.
De Erfgoedwet regelt:
- aanwijzen rijksmonumenten;
- subsidies (Brim etc.);
- opgravingverbod archeologie;
- certificatie archeologische bedrijven;
- archeologische vondsten;
- archeologische depots.
De Omgevingswet regelt:
- Vergunning (archeologische) rijksmonumenten
- (Aanwijzing) stads- en dorpsgezichten
- Monumentencommissie
- Cultureel erfgoed in het omgevingsplan (o.a. provinciale/gemeentelijke monumenten)
- Stilleggen werkzaamheden bij archeologische toevalsvondsten
Omgevingsvergunning voor wijzigen van een monument
Wie van plan is veranderingen aan te brengen aan zijn beschermd (rijks) monument heeft voor veel ingrepen een omgevingsvergunning nodig. Het vergunningstelsel voor gebouwde monumenten is sinds 1 oktober 2010 ondergebracht in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Voor alle monumenten behalve de archeologische rijksmonumenten is een omgevingsvergunning vereist.
Voor meer informatie over de monumentenwet www.cultureelerfgoed.nl/dossiers/wetten/monumentenwet-1988.
