Hoofdstuk 2

Commissie, werkwijze en beoordelingskaders

2.1 Even voorstellen

De Welstands- en Monumentencommissie Aalsmeer is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Aalsmeer.

Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. In 2020 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:

Sophie van Ginneken, voorzitter
Sophie van Ginneken, architectuurhistoricus en voorzitter van de commissie sinds 2017. Sophie werkte aan publicaties over architectuur en stedelijke ontwikkeling, en schreef diverse cultuurhistorische adviesrapporten ten behoeve van verbouwingsplannen. Momenteel werkt zij aan de afronding van haar proefschrift aan de Universiteit van Amsterdam.
Egon Kuchlein, gemandateerd architectlid
Egon Kuchlein, architect AvB, is oprichter van Egeon Architecten. Daarnaast realiseerde hij een aantal eigen projecten, tentoonstellingen en werkte aan stedenbouwkundige studies. Tevens is hij als cultureel entrepreneur verantwoordelijk voor de organisatie van een reeks van culturele projecten. Sinds 2007 is hij als architect verbonden aan MOOI Noord- Holland voor diverse gemeentelijke adviescommissies.
Jeroen Hooyschuur, restauratie-architectlid
Jeroen Hooyschuur, architect en adviseur voor MOOI Noord-Holland heeft een eigen architectenbureau en houdt zich bezig met restauratieopgaven, transformatie van bestaande gebouwen en nieuwbouwprojecten. Hij is lid van de commissie sinds januari 2019.

De commissie werd ondersteund door:

  • Sebas Baggelaar, commissiecoördinator MOOI Noord-Holland;
  • Jan Grupstra, Stadsarchitect en Adviseur CRK, gemeente Aalsmeer;
  • Willemijn Paijmans, Adviseur cultureel erfgoed, gemeente Aalsmeer.

2.2 Werkwijze

De gemeente legt de plannen aan de commissie voor in een openbaar toegankelijke vergadering. Vanaf maart 2020 vonden deze vergaderingen voornamelijk digitaal plaats vanwege de coronacrisis. Niettemin is al het mogelijke gedaan om het openbare karakter van de vergadering in stand te houden. Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om via een videoverbinding het initiatief toe te lichten. Belanghebbenden en geïnteresseerden kunnen bij de gemeente verzoeken om de behandeling van de plannen te volgen en worden dan toegelaten. De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze link.

De adviezen

Van elke planbehandeling, of dit nu gaat om een vergunningaanvraag of om een vooroverleg, stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De gemeentelijke plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden.

Planregistratiesysteem

In 2020 werd geëxperimenteerd met een nieuw door MOOI Noord-Holland ontwikkeld planregistratiesysteem, dat het digitaal werken nog verder verbetert. Dit nieuwe systeem draagt de naam MOOI DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem). Alle gemeenten kunnen hier gebruik van maken, ook voor de plannen die ambtelijk beoordeeld worden. We nemen contact op wanneer uw gemeente aan de beurt is om over te stappen. MOOI Noord-Holland zal de gebruikers begeleiden bij de toepassing ervan.

In eerste instantie vervangt MOOI DARS het oude systeem CorSys. Dat is een stap voorwaarts; hiermee wordt namelijk het werkproces voor u en voor ons verder geoptimaliseerd. Daarnaast is MOOI DARS voorbereid om in de nabije toekomst de adviesaanvraag en -terugkoppeling volledig te automatiseren. We hopen u in 2022 hierover te kunnen benaderen.

Preadviezen

Veel plannen worden pas in het stadium van de vergunningverlening aan de commissie voorgelegd. Als het plan niet groot is, vaker voorkomt en de uitkomst van de behandeling geen verstrekkende gevolgen heeft, is dit meestal geen probleem. Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie bij voorkeur in een eerder stadium betrokken. Dit zogenaamde vooroverleg vindt steeds vaker plaats en wordt door alle betrokkenen – de commissie, initiatiefnemer en gemeentelijke diensten – vaak erg gewaardeerd. Zo komt het advies van de commissie op een logisch moment in het planproces en kan haar inbreng nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan het advies van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. Het vooroverleg bevordert ook een snelle beoordeling van de definitieve vergunningaanvraag.

“Het is fijn dat de commissie zo onvermoeibaar de ogen weet te openen van vaak onverschillige aanvragers en daarmee hun initiatieven verder brengt en laat bijdragen aan de collectieve kwaliteit van Aalsmeer”

– Jan Grupstra, Stadsarchitect en Adviseur CRK, gemeente Aalsmeer

2.3 Beoordelingskaders

Er zijn meerdere gemeentelijke beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. Het belangrijkste kader voor deze commissie is de Welstandsnota Aalsmeer, vastgesteld in 2013 door de gemeenteraad. Via deze link kunt u de welstandsnota inzien.

Ook bestaat er erfgoedbeleid. Specifieke wijzigingen aan monumenten worden altijd gebaseerd op de redengevende omschrijvingen en eventuele cultuurhistorische en/of bouwhistorische rapporten van het desbetreffende object. Afhankelijk van de locatie, bijvoorbeeld in een beschermd dorpsgezicht, wordt daarbij ook de welstandsnota geraadpleegd (specifieke criteria die te maken hebben met het straatbeeld). De meeste aanvragen kunnen door de commissie zelf worden afgehandeld. Voor meer gespecialiseerde vraagstukken kan de commissie een plan doorverwijzen naar haar collega’s van de centrale Erfgoedcommissie. Deze behandelt de ingewikkelder erfgoedaanvragen namens alle gemeentelijke MOOI-adviescommissies in Noord-Holland (vergadert maandelijks in Alkmaar).

De beoordelingskaders zijn naar onze mening over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen.

Leidraad Landschap en Cultuurhistorie

Verder is het, in het kader van de naderende Omgevingswet en de daarvoor benodigde aanpassing van de kaders, relevant te wijzen op de Leidraad Landschap en Cultuurhistorie, die in 2018 werd opgesteld door de provincie.

Middels heldere kaarten van kernkwaliteiten en ontwikkelprincipes biedt de Leidraad toepasbare informatie voor het inpassen van toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen, zoals bebouwing, rond agrarische bedrijven, infrastructuur of vormen van energieopwekking. Hiermee wil de provincie komende jaren, samen met gemeenten, ontwikkelaars en initiatiefnemers werken aan ruimtelijke kwaliteit in het landelijk gebied en het behoud van cultuurhistorie.