Hoofdstuk 2

Commissie, werkwijze en beoordelingskaders

2.1 Even voorstellen

De Welstandscommissie Beemster is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Beemster.

Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. In 2020 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:

ir. Ben Ewals
Stedenbouwkundige en voorzitter van de commissie
Marcel Heijmans
Architect, erfgoedadviseur en lid van de commissie
ir. Belinda van Buiten
Architect en gemandateerd lid van de commissie

De commissie werd ondersteund door:

Aniek de Jong
Commissiecoördinator MOOI Noord-Holland
Jaap van Zijp
Plantoelichter gemeente Beemster
Jan Boot MArch
Previsor gemeente Beemster

2.2 Werkwijze

De gemeente legt de plannen aan de commissie voor in een openbaar toegankelijke vergadering. Vanaf maart 2020 vonden deze vergaderingen voornamelijk digitaal plaats vanwege de coronacrisis. Niettemin is al het mogelijke gedaan om het openbare karakter van de vergadering in stand te houden. Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om via een videoverbinding het initiatief toe te lichten. Belanghebbenden en geïnteresseerden kunnen bij de gemeente verzoeken om de behandeling van de plannen te volgen en worden dan toegelaten. De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze link.

Jan Boot, adviseur ruimtelijke kwaliteit van de gemeente en previsor, is bij het overgrote deel van de vergaderingen van de commissie. Hij bekijkt de grote en complexe plannen voorafgaand aan de vergadering en spreekt deze voorafgaand door met de afdeling Ruimtelijke Plannen. De bevindingen worden ingebracht tijdens de planbehandeling. Tevens koppelt Jan Boot de bevindingen en de suggesties van de commissie terug. Op deze manier ontstaat er een accurate informatiestroom tussen afdeling Ruimtelijke Plannen en de Welstandscommissie Beemster.

De adviezen

Van elke planbehandeling, of dit nu gaat om een vergunningaanvraag of om een vooroverleg, stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De gemeentelijke plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden.

Planregistratiesysteem

In 2020 werd geëxperimenteerd met een nieuw door MOOI Noord-Holland ontwikkeld planregistratiesysteem, dat het digitaal werken nog verder verbetert. Dit nieuwe systeem draagt de naam MOOI DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem). Alle gemeenten kunnen hier gebruik van maken, ook voor de plannen die ambtelijk beoordeeld worden. We nemen contact op wanneer uw gemeente aan de beurt is om over te stappen. MOOI Noord-Holland zal de gebruikers begeleiden bij de toepassing ervan.

In eerste instantie vervangt MOOI DARS het oude systeem wCorSys. Dat is een stap voorwaarts; hiermee wordt namelijk het werkproces voor u en voor ons verder geoptimaliseerd. Daarnaast is MOOI DARS voorbereid om in de nabije toekomst de adviesaanvraag en -terugkoppeling volledig te automatiseren. We hopen u in 2022 hierover te kunnen benaderen.

Preadviezen

Veel plannen worden pas in het stadium van de vergunningverlening aan de commissie voorgelegd. Als het plan niet groot is, vaker voorkomt en de uitkomst van de behandeling geen verstrekkende gevolgen heeft, is dit meestal geen probleem. Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie bij voorkeur in een eerder stadium betrokken. Dit zogenaamde vooroverleg vindt steeds vaker plaats en wordt door alle betrokkenen – de commissie, initiatiefnemer en gemeentelijke diensten – vaak erg gewaardeerd. Zo komt het advies van de commissie op een logisch moment in het planproces en kan haar inbreng nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan het advies van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. Het vooroverleg bevordert ook een snelle beoordeling van de definitieve vergunningaanvraag.

Gemandateerde commissie

Niet alle plannen worden door de voltallige commissie behandeld. Belinda van Buiten is namens de Welstandscommissie gemachtigd om kleine plannen te behandelen, in de zogenaamde gemandateerde commissie. De vergadering van de gemandateerde commissie vindt voorafgaand aan de grote commissievergadering plaats. De plantoelichter van de gemeente legt kleine plannen zoals aanbouwen, dakkapellen, schuttingen of kleine wijzigingen in eerdere aanvragen voor. De plantoelichter bekijkt bij het opmaken van de agenda welke plannen gemandateerd behandeld kunnen worden. Bij twijfel neemt de gemandateerde een plan alsnog mee naar de grote commissie.

“Elk ruimtelijk initiatief is een potentiële investering in de publieke kwaliteit.”

(Handreiking Adviesstelsel Omgevingskwaliteit, VNG, FRK en RCE)

2.3 Beoordelingskaders

Er zijn meerdere gemeentelijke beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De Beemster Omgevingsnota, vastgesteld in 2012 door de gemeenteraad, is het belangrijkste. Aan de basis van de beoordeling van alle initiatieven staan de zogenaamde Gouden Regels. Deze Gouden Regels zijn te beschouwen als een set op de Beemster toegespitste algemene criteria, abstracte en globale regels, die ook een gesprek over bijzondere, onverwachte plannen mogelijk maken. Via deze link kunt u de Omgevingsnota voor uw gemeente inzien. Ook bestaat er monumentenbeleid. De adviezen over ingrepen aan monumenten worden tevens gebaseerd op de Omgevingsnota. Bouwplannen aan monumenten worden beoordeeld door de centrale Erfgoedcommissie van MOOI Noord-Holland. Toelichting op dit beleid kunt u vinden in het jaarverslag van de Erfgoedcommissie. Naast de Omgevingsnota zijn er ook welstandscriteria opgenomen in de vastgestelde beeldkwaliteitsplannen voor de nieuwbouwwijken De Keyser in Middenbeemster en de Nieuwe Tuinderij in Zuidoostbeemster. Daarnaast is sinds 2019 de beleidsnota zonnepanelen in Beemster van kracht. In veel gevallen is ook het bestemmingsplan en ander ruimtelijk ordeningsbeleid voor de commissie relevant. Deze beleidsstukken kunt u via deze link vinden.

De beoordelingskaders zijn naar onze mening over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen.