5.1 Evaluatiegesprek portefeuillehouder

Als onafhankelijk adviseur dragen wij bij aan een goede omgevingskwaliteit in uw gemeente. Die zorg delen we samen met de initiatiefnemers en met u als gemeente. Elk jaar bespreken we tijdens een evaluatiegesprek met de portefeuillehouder de belangrijkste ontwikkelingen binnen uw gemeente en formuleren we aandachtspunten voor de toekomst. Op 30 september 2021 vond dit jaarlijkse evaluatiegesprek plaats over het jaar 2020. Het jaarverslag werd positief ontvangen. De belangrijkste uitkom­sten van dat gesprek zijn:

• Nieuwe samenstelling adviescommissie: er wordt stilgestaan bij het vertrek van Egon Kuchlein, Anke Zeinstra en Paul Schaapman. Daan Knijnenburg (restauratie architect) en Eddo Carels (architect) zijn per maart 2021 als nieuwe leden aangetreden. De gemeente geeft aan dat de rol van Paul Schaapman nog niet is ingevuld, de voorzitter laat weten dat zijn ervaring en lokale kennis wordt gemist. Aangegeven wordt dat het Steunpunt Monumenten & Archeologie een erfgoednetwerk heeft uitgezet waar jonge of beginnende erfgoedprofessionals aan kunnen deelnemen. Voor gemeente Bloemendaal is het mogelijk ook interessant om ambtenaren van het team RO hier aan deel te laten nemen.
• De bekrachtiging van de adviezen uit de overgangsperiode juni 2020 – maart 2021 is bijna afgerond. Er is een officiële brief opgesteld namens de commissie die wordt aangeleverd aan de gemeente met daarbij een overzicht van alle adviezen/ behandelingen die het betreft.
• Reactie op het jaarverslag: het jaarverslag is positief ontvangen en er zijn geen redactionele opmerkingen. In reactie op de aanbevelingen wordt aangegeven dat het thema erfgoed in combinatie met verduurzaming lastig is. De gemeente is bezig met de warmtetransitie, maar de typen bebouwing en in cultuurhistorisch geladen gebieden blijkt het soms lastig. Er is behoefte aan goede voorbeelden van elders. De wethouder laat weten dat zij hierover in contact zijn met ‘buurgemeenten’.
• MOOI Noord-Holland is betrokken bij diverse projecten die ingaan op erfgoed en duurzaamheid en zijn bereid mee te denken. https://duurzaamheid-ruimte.nl/ https://www.duurzaamerfgoed.nl/onderzoeken-0
• In het jaarverslag wordt aangegeven dat de Queen Anne villa aan de Midden Duin en Daalseweg onderdeel uitmaakt van een pilot over verduurzaming dat door het Steunpunt Monumenten & Archeologie wordt georganiseerd. De gemeente wil graag de uitkomsten van het onderzoek ontvangen zodra deze bekend zijn.
• Participatie: hoe kunnen welstand en participatie beter bij elkaar worden gebracht? De gemeente merkt op dat participatie onder de verantwoordelijkheid van de ontwikkelaar valt en soms pas op een laat moment plaatsvindt (na welstandsbeoordeling), waardoor de ontwerpen weer terug moeten komen bij de commissie en vertraging optreedt.
• Erfgoed: de wethouder vertelt dat er waardevolle pomphuisjes op het binnenterrein van het Carré hebben gestaan en vraagt zich af waar deze gebleven zijn. Hoe kan dit in de toekomst voorkomen worden? De commissie geeft aan dat architecten vaak verzuimen in het aanleveren van bouwhistorische en cultuurhistorische verkenningen, maar dat het de volle aandacht heeft van de commissie.
• Nieuwe adviescommissie en Omgevingswet: er is veel contact geweest tussen MOOI Noord-Holland en de gemeente over de VNG verordening. De meeste gemeenten kiezen ervoor om de huidige adviescommissie voor Ruimtelijke Kwaliteit (welstand en monumenten) voort te zetten in de context van de Omgevingswet. Ten aanzien van de bemensing heeft de huidige commissie voldoende expertise in huis om correct te adviseren, daar komt in de toekomst de coördinator bij als deze de rol van secretaris zal gaan invullen.
• Vergaderen ‘na corona’: In de maanden november en december 2021 wordt getest met het om en om vergaderen op locatie en digitaal. De vergaderingen op locatie worden indien mogelijk hybride, zodat het altijd mogelijk blijft voor bezoekers of gemeenteambtenaren om digitaal aan te haken. De faciliteiten voor het hybride vergaderen zullen hoofdzakelijk door de gemeente dienen te worden georganiseerd. MOOI Noord-Holland biedt hierin ondersteuning waar nodig

5.2 Overige aanbevelingen door de commissie

De Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit Bloemendaal doet – vanuit haar ervaringen en inzichten – nog de volgende aanbevelingen:

• In de nieuwe gemeentelijke instrumenten – de omgevingsvisie en het omgevingsplan – is het van belang ook nieuwe kaders, doelen en regels te ontwikkelen die passen bij de geest van de nieuwe wet. Meer uitnodigend, voorwaarde stellend en meer gericht op het bereiken van doelen dan op het al te gedetailleerd regelen. Dit vergt vanaf het eerste begin betrokkenheid van de ontwerpende disciplines en de inzet van vakkennis op het gebied van ruimtelijke kwaliteit en erfgoed.
• De energietransitie is in Nederland volop in gang gezet. Huiseigenaren zijn enthousiast bezig om hun gevels en daken te isoleren, en de laatste van zonnepanelen te voorzien. De commissie vraagt de gemeente in de komende jaren met aandacht de effecten van deze ontwikkeling te bezien of met het toestaan van zichtbare zonnepanelen niet de kwaliteit van de openbare ruimte en de karakteristieken van het beschermd stadsgezicht te zeer wordt aangetast.
• Vóór de invoeringsdatum van de Omgevingswet zal de gemeenteraad een gemeentelijke adviescommissie moeten instellen. Deze gemeentelijke adviescommissie zal de opvolger worden van de bestaande adviescommissies voor welstand en monumenten. Wij hebben in 2020 uw gemeente op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen en voeren op dit moment gesprekken aan de hand van de modelverordening van de VNG en de daarbij behorende handleiding voor het gemeentelijke adviesstelsel.
• Uw adviescommissie en uw medewerkers die zich bezighouden met cultuurhistorie en erfgoed kunnen gebruik maken van de diensten van het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland. Het Steunpunt is door provincie Noord-Holland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ingesteld om gemeenten te ondersteunen bij alle erfgoed-gerelateerde zaken. Er speelt op dit moment veel als het gaat om de verankering van erfgoed in het toekomstig omgevingsbeleid en dit vergt veel van de erfgoedspecialisten bij gemeenten. Daarnaast spelen er ook andere actuele thema’s in de erfgoedwereld, zoals duurzaamheid, participatie en gevolgen van de coronacrisis voor erfgoedinstellingen. Het Steunpunt kan hierover adviseren en kennis bieden. Voor u als gemeente is het zaak voldoende capaciteit en ervaring te organiseren op dit domein.

5.3 Tot slot

Met dit jaarverslag geven we inzicht in de manier waarop de Adviescommissie voor Ruimtelijke Kwaliteit Bloemendaal, aan de hand van de geldende beleidskaders, adviseert over goede omgevingskwaliteit binnen uw gemeente. Dit is een doel waar wij ons graag voor inzetten en aan bijdragen. We doen dat zoveel mogelijk in het openbaar en in dialoog met betrokkenen.

De plannen in dit jaarverslag zijn slechts een greep uit de vele en uiteenlopende plannen waarover de commissie dit jaar heeft mogen adviseren. Wij nodigen u van harte uit om in 2021 (digitaal) bij ons binnen te lopen en zelf te ervaren hoe boeiend en genuanceerd de advisering over omgevingskwaliteit is.