5.1 Evaluatiegesprek portefeuillehouder

Als onafhankelijk adviseur dragen wij bij aan een goede omgevingskwaliteit in uw gemeente. Die zorg delen we samen met de initiatiefnemers en met u als gemeente. Elk jaar bespreken we tijdens een evaluatiegesprek met de portefeuillehouder de belangrijkste ontwikkelingen binnen uw gemeente en formuleren we aandachtspunten voor de toekomst. Op 21 juni 2021 vond dit jaarlijkse gesprek plaats.

De wethouder heeft complimenten voor het jaarverslag. Het is actueel, zelfs met klimaatadaptie, een van de aandachtspunten van deze tijd. De aanvraag voor nieuwbouw aan het kanaal (het oude veerhuis) is een mooi voorbeeld van een integrale beoordeling waarin de commissie al in een vroeg stadium werd geconsulteerd. Ook de inrichting van het terrein met groen is toen meegenomen. De wethouder stelt in dit kader dat inventarisatie en actualisatie van de bomenlijst een toegevoegde waarde is. Als in het gesprek de voorgenomen bouw in het kader van de opgave wordt doorgenomen, doet de commissie ook de aanbeveling om natuurinclusief te bouwen.

Het aantal aanvragen is spectaculair gegroeid. In het gebied Zandzoom wordt flink gebouwd. De kaders waarop de commissie deze aanvragen beoordeelt wisselt, van welstandsluw tot bijzonder. Dit maakt het niet altijd duidelijk voor initiatiefnemers. Het zou mooi zijn als er meer harmonisatie zou komen in de nieuwe welstandsnota die in de maak is. Voorlopig wordt deze beleidsneutraal geactualiseerd.

De invoeringsdatum van de Omgevingswet is weliswaar uitgesteld, maar de gemeente gaat door met de voorbereidingen. Het lijkt er op dat de meeste gemeenten de bestaande adviescommissie meenemen tot het moment dat het Omgevingsplan er is, eventueel aangevuld met toegevoegde expertise, naar gelang de opgave. Op dit moment brengt de gemeente de diverse adviescommissies in kaart. Er wordt nagedacht over de samenstelling van een gemeentelijke adviescommissie. Het zou mooi zijn om meerdere beoordelingsmomenten in te bouwen. Hier wordt ook door MOOI Noord-Holland over nagedacht. De gemeentelijk projectleider denkt in het najaar de gemeenteraad een voorstel te kunnen doen.

Wethoudersgesprek via Teams

5.2 Overige aanbevelingen door de commissie

De Welstandscommissie Castricum doet – vanuit haar ervaringen en inzichten – nog de volgende aanbevelingen:

• De verschillende welstandsniveaus aan de Limmerlinten zorgen voor verwarring. Er zijn kavels welstandsluw, nog gebaseerd op de vorige bestemming (niet wonen), terwijl deze kavels geflankeerd worden door woonhuizen die in het bijzondere welstandsgebied vallen. Het valt aan te bevelen om de welstandsluwe kavels te herwaarderen naar een hoger welstandsniveau.

• Het valt aan te bevelen om de afdeling stedenbouw of de stedenbouwkundige van de gemeente aanwezig te laten zijn om de commissie te informeren bij grotere of complexe plannen. Dat gebeurt bij voorkeur in een zo vroeg mogelijk stadium. Het proces kan daarna efficiënter en sneller.

• Een dergelijk overleg kan ook met één van de architect leden van de Welstandscommissie. Deze maakt een verslag van zijn/haar advies en overlegt dit met de voltallige commissie.

• Het valt aan te bevelen ook het groen op te nemen in beoordelingskaders. Bij het vaststellen van de bouwvlek zou niet alleen met omliggende bebouwing rekening gehouden moeten worden, maar ook (juist) zouden volwassen bomen gespaard moeten blijven.

• In de nieuwe gemeentelijke instrumenten – de omgevingsvisie en het omgevingsplan – is het van belang ook nieuwe kaders, doelen en regels te ontwikkelen die passen bij de geest van de nieuwe wet. Meer uitnodigend, voorwaarden stellend en meer gericht op het bereiken van doelen dan op het al te gedetailleerd regelen. Dit vergt vanaf het eerste begin betrokkenheid van de ontwerpende disciplines en de inzet van vakkennis op het gebied van ruimtelijke kwaliteit en erfgoed.

• Vóór de invoeringsdatum van de Omgevingswet zal de gemeenteraad een gemeentelijke adviescommissie moeten instellen. Deze gemeentelijke adviescommissie zal de opvolger worden van de bestaande adviescommissies voor welstand en monumenten. Wij hebben in 2020 uw gemeente op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen en voeren op dit moment gesprekken aan de hand van de modelverordening van de VNG en de daarbij behorende handleiding voor het gemeentelijke adviesstelsel.

• Uw adviescommissie en uw medewerkers die zich bezighouden met cultuurhistorie en erfgoed kunnen gebruik maken van de diensten van het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland. Het Steunpunt is door provincie Noord-Holland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ingesteld om gemeenten te ondersteunen bij alle erfgoed-gerelateerde zaken. Er speelt op dit moment veel als het gaat om de verankering van erfgoed in het toekomstig omgevingsbeleid en dit vergt veel van de erfgoedspecialisten bij gemeenten. Daarnaast spelen er ook andere actuele thema’s in de erfgoedwereld, zoals duurzaamheid, participatie en gevolgen van de coronacrisis voor erfgoedinstellingen. Het Steunpunt kan hierover adviseren en kennis bieden.

5.3 Tot slot

Met dit jaarverslag geven we inzicht in de manier waarop de Welstandscommissie Castricum aan de hand van de geldende beleidskaders, adviseert over goede omgevingskwaliteit binnen uw gemeente. Dit is een doel waar wij ons graag voor inzetten en aan bijdragen. We doen dat zoveel mogelijk in het openbaar en in dialoog met betrokkenen.

De plannen in dit jaarverslag zijn slechts een greep uit de vele en uiteenlopende plannen waarover de commissie dit jaar heeft mogen adviseren. Wij nodigen u van harte uit om in 2021 (digitaal) bij ons binnen te lopen en zelf te ervaren hoe boeiend en genuanceerd de advisering over omgevingskwaliteit is.