2.1 Even voorstellen

De Welstandscommissie Castricum is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Castricum.

Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. In 2020 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:

De commissie werd ondersteund door:

2.2 Werkwijze

De gemeente legt de plannen aan de commissie voor in een openbaar toegankelijke vergadering. Vanaf maart 2020 vonden deze vergaderingen voornamelijk digitaal plaats vanwege de coronacrisis. Niettemin is al het mogelijke gedaan om het openbare karakter van de vergadering in stand te houden. Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om via een videoverbinding het initiatief toe te lichten. Belanghebbenden en geïnteresseerden kunnen bij de gemeente verzoeken om de behandeling van de plannen te volgen en worden dan toegelaten. In 2020 was bij 44% van de planbehandelingen de initiatiefnemer of ontwerper aanwezig. Dat is verheugend te noemen.

De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via https://www.mooinoord-holland.nl/gemeenten/gemeente-castricum/

Vergadering Welstandscommissie in het Coronatijdperk

De adviezen

Van elke planbehandeling, of dit nu gaat om een vergunningaanvraag of om een vooroverleg, stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De gemeentelijke plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden.

Planregistratiesysteem

In 2020 werd geëxperimenteerd met een nieuw door MOOI Noord-Holland ontwikkeld planregistratiesysteem, dat het digitaal werken nog verder verbetert. Dit nieuwe systeem draagt de naam MOOI DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem). Alle gemeenten kunnen hier gebruik van maken, ook voor de plannen die ambtelijk beoordeeld worden. We nemen contact op wanneer uw gemeente aan de beurt is om over te stappen. MOOI Noord-Holland zal de gebruikers begeleiden bij de toepassing ervan.

In eerste instantie vervangt MOOI DARS het oude systeem wCorSys. Dat is een stap voorwaarts; hiermee wordt namelijk het werkproces voor u en voor ons verder geoptimaliseerd. Daarnaast is MOOI DARS voorbereid om in de nabije toekomst de adviesaanvraag en -terugkoppeling volledig te automatiseren. We hopen u in 2022 hierover te kunnen benaderen.

Preadviezen

Veel plannen worden pas in het stadium van de vergunningverlening aan de commissie voorgelegd. Als het plan niet groot is, vaker voorkomt en de uitkomst van de behandeling geen verstrekkende gevolgen heeft, is dit meestal geen probleem. Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie bij voorkeur in een eerder stadium betrokken. Dit zogenaamde vooroverleg vindt steeds vaker plaats en wordt door alle betrokkenen – de commissie, initiatiefnemer en gemeentelijke diensten – vaak erg gewaardeerd. Zo komt het advies van de commissie op een logisch moment in het planproces en kan haar inbreng nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan het advies van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. Het vooroverleg bevordert ook een snelle beoordeling van de definitieve vergunningaanvraag.

Gemandateerde commissie

Niet alle plannen hoeven door de voltallige commissie te worden behandeld. De mogelijkheid bestaat om de kleinere of overzichtelijke plannen in een vergadering met de gemandateerde architect af te handelen, voorafgaand aan de reguliere vergadering. Gedurende het jaar is enkele malen van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. De meeste plannen zijn in de reguliere vergadering behandeld.

Ambtelijke behandeling

Sinds september 2013 worden in Castricum plannen ook ambtelijk beoordeeld. Dit geldt voor de categorie plannen die valt binnen het welstandsluwe gebied. Eventueel kan de ambtenaar terugvallen op de expertise van de commissieleden en het plan alsnog in de commissievergadering brengen. Dit is bijvoorbeeld in een aantal keren gebeurd met aanvragen voor het gebied de Limmer Linten, waar de grenzen tussen de verschillende welstandsniveaus zodanig door elkaar lopen, dat een zorgvuldige afweging nodig is.

Erfgoedcommissie

Plannen die over monumenten gaan, worden door de centrale erfgoedcommissie van MOOI Noord-Holland beoordeeld.

Gemandateerde vergadering, architectlid en plantoelichter

2.3 Beoordelingskaders

Er zijn meerdere beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De welstandsnota, in 2013 door de gemeenteraad vastgesteld, is het belangrijkste.

Voor aparte gebieden zijn in de loop van de tijd criteria voor de beeldkwaliteit opgesteld. Deze worden na vaststelling door de Raad van Castricum toegevoegd aan de welstandsnota.

De beoordelingskaders zijn naar onze mening over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen.

In 2020 is de opdracht gegeven om de welstandsnota te harmoniseren en een vergelijkbare opzet te krijgen als die van de overige BUCH-gemeenten. Er ligt inmiddels een concept. Er komen geen grote structurele beleidswijzigingen. In de nieuwe nota wordt al wel voorgesorteerd op de toekomstige Omgevingswet om de schotten tussen stedenbouw, cultuurhistorie, landschap en architectuur te beslechten. De nota krijgt een vergelijkbare opzet als die van de overige BUCH-gemeenten.

Verbeterpunten zijn eigenlijk dezelfde als die uit 2019. De commissie mist specifieke uitgangspunten ten opzichte van reclame-uitingen. Een groeiend aantal aanvragen voor Led schermen komt voor een beoordeling bij de commissie. Dergelijke uitingen hebben wel een flinke impact op de ervaring vanaf het openbaar gebied. Te noemen valt een reclamemast die voor het Van der Valk hotel in Akersloot werd aangevraagd. De welstandscommissie heeft hier op basis van de algemene criteria uit de nota negatief op geadviseerd. Een second opinion door de initiatiefnemer aangevraagd, heeft ook tot een negatief advies geleid.

Verschillende beleidsstukken zijn nog niet op elkaar gestemd. Als voorbeeld is de afstemming van het beeldkwaliteitsplan Limmerlinten ten opzichte van de welstandsluwe gebieden te noemen. De uitgangspunten uit het beeldkwaliteitsplan stroken niet met de criteria voor het welstandsluw gebied in de welstandsnota. Dit leidt tot verwarring bij aanvragers en bij de welstandscommissie.

Sinds 1 juli 2018 zijn nieuwe bouwwerken in principe gasloos. De nota is hier nog niet op ingericht. Het valt aan te bevelen om hiervoor richtlijnen op te voeren of in ieder geval op te nemen dat dergelijke duurzaamheidsinstallaties een integraal onderdeel vormen van het architectonisch ontwerp.

Groen wordt in de bebouwde omgeving steeds belangrijker als onderdeel van klimaatadaptatie. Hittestress komt steeds vaker voor in de gebouwde omgeving. Het valt aan te bevelen dat richtlijnen hiervoor op te stellen, bijv op de aanwezigheid van vitale en waardevolle bomen en daar een waardering aan te koppelen, zodat de commissie deze mee kan nemen in een integrale afweging.