5.1 Evaluatiegesprek portefeuillehouder

Als onafhankelijk adviseur dragen wij bij aan een goede omgevingskwaliteit in uw gemeente. Die zorg delen we samen met de initiatiefnemers en met u als gemeente. Elk jaar bespreken we tijdens een evaluatiegesprek met de portefeuillehouder de belangrijkste ontwikkelingen binnen uw gemeente en formuleren we aandachtspunten voor de toekomst. Op maandag 28 februari 2022 vond dit jaarlijkse evaluatiegesprek plaats over het jaar 2020 en 2021. De belangrijkste uitkomsten van dat gesprek zijn: In het gesprek met de wethouder is gesproken over ruimtelijke kwaliteit in de brede zin des woords, dus naast het uiterlijk van bouwwerken ging het ook over de kwaliteit van de openbare ruimte, de behoefte aan nieuwe groenvoorzieningen en de toekomst van de Waarderpolder. Ook blijft het grote aantal dakopbouwen een aandachtspunt. De locatiebezoeken werken verhelderd en blijven terugkeren. De wethouder spreekt zijn waardering uit voor het werk van de ARK en de ARK doet haar werk met veel plezier.

5.2 Overige aanbevelingen door de commissie

De ARK Haarlem a.i. doet – vanuit haar ervaringen en inzichten – nog de volgende aanbevelingen:

• De Nota Ruimtelijke Kwaliteit is aan modernisering toe, onder meer met het oog op de invoering van de Omgevingswet. Hierover denkt de commissie graag mee.
• Ook bij de denken over de kwaliteit van het daklandschap en een eventuele herziening van de Nota Dak denkt de commissie graag mee. Kleine ingrepen zoals dakopbouwen kunnen nl. bij elkaar grote impact hebben! De ARK bepleit een vereenvoudigd toetsingskader die met name het beschermd stadsgezicht ook echt beschermd!
• Erfgoed is het fysieke kapitaal van een historische stad als Haarlem. Blijf inzetten op het bewaken en zorgvuldig ontwikkelen van deze kernkwaliteit, ook bij verduurzaming, gebiedsontwikkelingen en de ontwikkeling van het nieuwe omgevingsbeleid.
• Bij grootschalige gebiedsontwikkelingen is de ruimtelijke kwaliteit en klimaatbestendigheid van de openbare ruimte en de functie van de plinten cruciaal voor de leefbaarheid. De commissie denkt hierover graag mee en houdt graag de kans om deze aspecten ook in de uitwerking van de plannen te bewaken.
• De Ark benadrukt waarde te hechten aan een zeer goede samenwerking met de afdelingen Omgevingsbeleid en erfgoed in een vroegtijdig stadium van de plantoetsing.
• De ARK bepleit de invoering van een toegankelijk vooroverleg voor plannen, ook voor de kleinere plannen. In de beginfase van een plan reeds op kwaliteit toetsen heeft als voordeel dat langere proceduretijden bij de omgevingsaanvraag kunnen worden voorkomen.
• In de nieuwe gemeentelijke instrumenten – de omgevingsvisie en het omgevingsplan – is het van belang ook nieuwe kaders, doelen en regels te ontwikkelen die passen bij de geest van de nieuwe wet. Meer uitnodigend, voorwaarde stellend en meer gericht op het bereiken van doelen dan op het al te gedetailleerd regelen. Dit vergt vanaf het eerste begin betrokkenheid van de ontwerpende disciplines en de inzet van vakkennis op het gebied van ruimtelijke kwaliteit en erfgoed.
• Vóór de invoeringsdatum van de Omgevingswet zal de gemeenteraad een gemeentelijke adviescommissie moeten instellen. Deze gemeentelijke adviescommissie zal de opvolger worden van de bestaande adviescommissies voor welstand en monumenten. Wij hebben in 2020 uw gemeente op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen en voeren op dit moment gesprekken aan de hand van de modelverordening van de VNG en de daarbij behorende handleiding voor het gemeentelijke adviesstelsel.
• Uw adviescommissie en uw medewerkers die zich bezighouden met cultuurhistorie en erfgoed maken al geregeld gebruik van de diensten van het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland. Het Steunpunt is door provincie Noord-Holland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ingesteld om gemeenten te ondersteunen bij alle erfgoed-gerelateerde zaken. Er speelt op dit moment veel als het gaat om de verankering van erfgoed in het toekomstig omgevingsbeleid en dit vergt veel van de erfgoedspecialisten bij gemeenten. Daarnaast spelen er ook andere actuele thema’s in de erfgoedwereld, zoals duurzaamheid, participatie en gevolgen van de coronacrisis voor erfgoedinstellingen. Het Steunpunt kan hierover ook de komende jaren adviseren en kennis bieden.

5.3 Tot slot

Met dit jaarverslag geven we inzicht in de manier waarop de ARK Haarlem a.i., aan de hand van de geldende beleidskaders, adviseert over goede omgevingskwaliteit binnen uw gemeente. Dit is een doel waar wij ons graag voor inzetten en aan bijdragen. We doen dat zoveel mogelijk in het openbaar en in dialoog met betrokkenen.

De plannen in dit jaarverslag zijn slechts een greep uit de vele en uiteenlopende plannen waarover de commissie dit jaar heeft mogen adviseren. Wij nodigen u van harte uit om in de toekomst (digitaal) bij ons binnen te lopen en zelf te ervaren hoe boeiend en genuanceerd de advisering over omgevingskwaliteit is.