Hoofdstuk 3

Commissie vanaf april 2020, werkwijze en beoordelingskaders

3.1 Even voorstellen

De ARK Haarlem a.i. is sinds 1 april 2020 benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Haarlem.

Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. In 2020 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:

Dorine van Hoogstraten, voorzitter, architectuurhistoricus
Miranda Reitsma, stedenbouwkundige
Anouk Vermeulen, architect
Rob de Vries, architect en bouwhistoricus
Debby Alferink, gemandateerd architect

De commissie werd ondersteund door:

Willy Meekes, commissie coördinator
Ronald Algra, ambtelijk secretaris gemeente Haarlem.

3.2 Werkwijze

2020 vonden deze vergaderingen digitaal plaats vanwege de coronacrisis. Niettemin is al het mogelijke gedaan om het openbare karakter van de vergadering in stand te houden. Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om via een videoverbinding het initiatief toe te lichten. Belanghebbenden en geïnteresseerden kunnen bij de gemeente verzoeken om de behandeling van de plannen te volgen en worden dan toegelaten. De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze link

De adviezen

Van elke planbehandeling, of dit nu gaat om een vergunningaanvraag of om een vooroverleg, stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De ambtelijk secretaris zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden.

Informatief vooroverleg / Collegiaal overleg

Bij de grotere plannen is de afdeling stedenbouw, een van de stedenbouwkundigen of een erfgoeddeskundige van de gemeente aanwezig. De commissie wordt bijgepraat over een visie/masterplan/beeldkwaliteitsplan/voornemen. Deze zijn reeds vastgesteld of er wordt nog geen beoordeling van de commissie gevraagd, gezien het proces nog niet zover is.

Zo is er bijvoorbeeld informatief vooroverleg geweest met de stadsarchitect, de procesmanagers en de stedenbouwkundigen van de gemeente over het stedenbouwkundig plan en de volumestudie voor Schalkwijk Midden in relatie tot het leidende manifest ‘Schalkwijk tussen de bomen‘ en het concept van stedelijkheid in een bomenlandschap.

Vooroverleg

Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie bij voorkeur in een vroeg stadium betrokken. Dit zogenaamde vooroverleg vindt bij de gemeente Haarlem vaak plaats en wordt door alle betrokkenen – de commissie, initiatiefnemer en gemeentelijke diensten – over het algemeen erg gewaardeerd. Zo komt het advies van de commissie op een logisch moment in het planproces en kan haar inbreng nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan het advies van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. Het vooroverleg bevordert ook een snelle beoordeling van de definitieve vergunningaanvraag.

Zo is de verbouw van het Stedelijk Gymnasium als vooroverleg met de architect en de stedenbouwkundige en erfgoed adviseur van de gemeente besproken. Ook is de bouwhistorisch deskundige van de Adviescommissie ter plaatse geïnformeerd over de handen zijnde verbouwing.

Ambtelijke ondersteuning

Niet alle plannen worden door de voltallige commissie behandeld. De welstandsadvisering van de ondergeschikte en/of niet complexe aanvragen vallen expliciet onder het ambtelijk mandaat (en dus niet onder verantwoordelijkheid van de commissie). Voor het ondersteunen bij het ambtelijk afhandelen van vergunningaanvragen wordt tijdelijk commissielid Debby Alferink op afroep ingeschakeld. (zie hoofdstuk 4, gemandateerde planbehandeling). Zij is daarnaast ook het eerste aanspreekpunt voor stedenbouwkundigen en erfgoedadviseurs van de gemeente met betrekking tot kleinschalige vragen over ruimtelijke kwaliteit.

Locatiebezoek Stedelijk Gymnasium

“Afgelopen jaar heeft Mooi Noord Holland tijdelijk de taken van de ARK overgenomen. Het was een vliegende start, halverwege het jaar gestart en ook nog eens direct helemaal digitaal. Wij hebben de commissie als zeer betrokken en professioneel ervaren. De samenwerking met de ambtelijke organisatie verloopt efficiënt en heeft al tot meerdere procesverbeteringen geleid. De aanvragen variëren in omvang en complexiteit. De commissie raakt inmiddels ook steeds meer ingewerkt op de grote gebiedsontwikkelingen, waarbij de focus steeds gericht is op kwaliteit en integrale ontwikkeling. Dit levert betere plannen en een mooier Haarlem op!”

Quote A. Bloem, afdelingsmanager Omgevingsbeleid
Teamsvergadering ARK

3.3 Beoordelingskaders

Er zijn meerdere gemeentelijke beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De Nota Ruimtelijke Kwaliteit vastgesteld in 2011 door de gemeenteraad, is het belangrijkste. Via deze link kunt u de welstandsnota voor uw gemeente inzien. Ook bestaat er erfgoedbeleid. Via deze link kunt u lezen welk erfgoedbeleid uw gemeente voert. In veel gevallen is ook het bestemmingsplan en ander ruimtelijke ordeningsbeleid voor de commissie relevant. Deze beleidsstukken kunt u via deze link vinden.

De beoordelingskaders zijn naar onze mening over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen.

3.4 Contacten en activiteiten in de gemeente

Commissie leden hebben in 2020 een aantal keren een bezoek op locatie gebracht vaak in gezelschap met de desbetreffende aanvrager cq. architect. Zo is in augustus de verbouw van het Stedelijk Gymnasium aan de Prinsenhof bekeken en is met een grote delegatie het Slachthuisterrein bezocht.

In juli heeft de commissie, in gezelschap van Heleen de Boer (afdelingsmanager Vergunningen, Toezicht & Handhaving) per fiets een aantal locaties in Haarlem bezocht. Er werd stil gestaan bij projecten in Schalkwijk, de Slachthuisbuurt en bij woningen in het Rozenprieel waar, onder andere gevelisolatie is toegepast.

Locatiebezoek centrum Schalkwijk
Locatiebezoek aan het Rozenprieel