4.1 Effect van de adviezen

De adviezen zijn openbaar en worden uitgebracht aan het college van B&W. In het jaar 2020 zijn vrijwel alle adviezen van de commissie overgenomen door het college van B&W.

Het college is om economische en maatschappelijk redenen éénmaal contrair gegaan. Dit betrof een fietsonderdoorgang bij de Aalsmeerderbrug. De Welstandscommissie vond het getoonde een heftige ingreep in de Ringvaart. Een ontwerp dat de instemming had van alle betrokken partijen, bleek voor de provincie financieel niet haalbaar. Een fietsonderdoorgang was maatschappelijk relevant voor de mobiliteit en voor de veiligheid.

De commissie heeft al eerder aanbevolen om bij het opstellen van spelregels voor bebouwing aan de Ringdijk ook de beleving vanaf het water mee te nemen.

4.2 Adviezen ruimtelijke plannen

De samenwerking met de polderarchitect van de gemeente, de heer Slangen, is goed te noemen. Bij grote en belangrijke ontwikkelingen in de gemeente schuift hij aan bij de vergaderingen van de Welstandscommissie. In 2020 betrof het de uitgewerkte plannen voor de herontwikkelingslocatie Hyde Park. De commissie blijft zich zorgen maken over de inrichting van de encroachment zones. Zij vindt dat de gevelbehandeling van de appartementen rekening moet houden met de overgang van privé en openbaar. Ook besproken werd de inrichting van het Raadhuisplein en de ontwikkeling van het nieuw te bouwen museum in Cruquius. Om de besprekingen voor het museum in Cruquius een impuls te geven, heeft de polderarchitect een geïntegreerde commissievergadering op locatie belegd, waarbij zowel leden van de erfgoedcommissie als een delegatie van de welstandscommissie aanwezig waren.

Dik Tromplein, de kenmerken van het gebouw, Dok architecten

Dik Tromplein, een kloek gebouw met een levendige plint, Dok architecten

Zoals elk jaar kwamen ook in 2020 een aantal kunstwerken (bruggen, viaducten) langs, in eerste instantie in een collegiaal overleg dat door de polderarchitect werd georganiseerd. Een dergelijk vroeg overleg is belangrijk voor alle betrokken partijen. Zeker in het geval van kunstwerken gaat het vaak om technische constructies. De expertise van de commissieleden wordt ingezet om deze objecten een zekere esthetische kwaliteit te geven. Voor de HOV West Tangent, die de gemeentelijke grenzen overschrijdt, werd een overleg met de Welstandscommissie Amsterdam gehouden.

Schipholbrug, doorsnede en pijlers, Wurck architectuur, stedenbouw en landschap

HOV West Tangent, aanzicht vanaf het water, Arcadis Design & Consultancy

In twee gevallen heeft de Welstandscommissie aanvragen te beoordelen gehad, die volgens haar geen bijdrage leveren aan enige ruimtelijke of leefbare kwaliteit. Het eerste geval betrof het een uitbreiden van een pand aan de Julianastraat in Halfweg ten behoeve van het gebruik als clusterzorgwoningen. Het plan voldoet echter aan het bestemmingsplan. Het is niet zichtbaar vanaf de openbare weg, het wordt omsloten door een bestaande drie meter hoge metselwerk wand. De commissie plaatste ernstige vraagtekens bij de verblijfskwaliteit van de woningen voor deze doelgroep en heeft de polderarchitect gevraagd om overleg te plegen met de initiatiefnemer. Dit heeft jammer genoeg geen resultaat gehad.

Het tweede geval betrof de aanvraag voor de bouw van vier appartementen op het achterterrein van een bedrijf aan de Kruisweg in Hoofddorp. Deze komen in de plaats van een bestaande schuur. Wonen op de begane grond is volgens het bestemmingsplan niet toegestaan en daarom worden de woningen op de verdieping geplaatst. Eronder komen de parkeerplaatsen en de bergingen. Ook hier zet de commissie vraagtekens bij de getoonde woonkwaliteit. Ook de privacy voor de aanliggende woningen wordt belast. Volgens de architect zijn de woningen bedoeld voor starters en werknemers en niet zozeer voor lange termijn wonen.

Julianastraat, dakzicht, MB architecten

Kruisweg, situatietekening, KPG architecten

4.3 Kwaliteitsgesprekken, procesbegeleiding, beleidsontwikkeling

De advieswerkzaamheden van MOOI Noord-Holland voor behoud en ontwikkeling van omgevingskwaliteit in Noord-Holland gaan verder dan de gemeentelijke adviescommissies. Ondersteunende activiteiten die kunnen worden uitgevoerd zijn:

• Omgevingsgesprekken: bv ervenconsulent. De gemeente heeft hier in het verleden gebruik van gemaakt;
• Procesbegeleiding: supervisie, deelname aan een kwaliteitsteam, deelname aan een projectteam of werkgroep;
• Beleidsontwikkeling: ondersteuning in verschillende fasen van beleidsontwikkeling: agenderen, stimuleren, (ontwerpend) onderzoek, visievorming, regelgeving, beleidsnota’s, opstellen van procedures, evaluatie en actualisatie;
• Deelname van ambtenaren aan bijeenkomsten. Zo is de gemeente aanwezig geweest bij de workshop “Leidraad Landschap en Cultuurhistorie”.

De Welstandscommissie heeft ook een presentatie gehad over de kernwaarden van de Ringdijk en de Ringvaart. Deze zijn vervolgens uitgewerkt in spelregels voor de bebouwing langs de Ringdijk. De Welstandscommissie heeft een reactie gegeven op deze ontwikkelprincipes. Intussen heeft zij twee aanvragen voorgelegd gekregen waarbij een grondkering bij de woning werd gerealiseerd en daarna het maaiveld opgehoogd. Het bestemmingsplan maakt het mogelijk. Helaas wordt het profiel van de Ringdijk hierdoor flink aangetast. De doorzichten op het achterland kunnen vervolgens geblokkeerd worden door vergunningsvrije bouwwerken.

Overleg met de wethouder en ambtenaren over de Omgevingswet

4.4 Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland

Medewerkers en bestuurders van Noord-Hollandse gemeenten kunnen bij het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland terecht met vragen over alles wat met erfgoed en cultuurlandschap te maken heeft. Het Steunpunt is een samenwerking tussen MOOI Noord-Holland en Stichting NMF en wordt mogelijk gemaakt door provincie Noord-Holland en de RCE. Het Steunpunt organiseert diverse netwerk- en kennisbijeenkomsten door het jaar heen en levert informatie over erfgoed in de Omgevingswet en het landschaps- en erfgoedbeleid van diverse overheden. De gemeente Haarlemmermeer heeft deelgenomen aan een aantal van deze bijeenkomsten en masterclasses.

Ook kunnen gemeenten concrete zaken voordragen voor een expertmeeting, een onderzoek of als interessant voorbeeldproject op het gebied van duurzaamheid en herbestemming of het inpassen van zonnevelden in een kwetsbaar cultuurlandschap. Kijk voor inspiratie en voorbeelden eens op www.steunpunterfgoednh.nl. De Steunpunt-kaartviewer biedt een rijke bron aan informatie over allerlei erfgoedzaken, ook in uw gemeente.