2.1 Even voorstellen

De Welstandscommissie Heemskerk is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Heemskerk.

Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. In 2020 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:

De commissie werd ondersteund door:

2.2 Werkwijze

De gemeente legt de plannen aan de commissie voor in een openbaar toegankelijke vergadering. Vanaf maart 2020 vonden deze vergaderingen voornamelijk digitaal plaats vanwege de coronacrisis. Niettemin is al het mogelijke gedaan om het openbare karakter van de vergadering in stand te houden. Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om via een videoverbinding het initiatief toe te lichten. Belanghebbenden en geïnteresseerden kunnen bij de gemeente verzoeken om de behandeling van de plannen te volgen en worden dan toegelaten. In 2020 was bij 16% van de planbehandelingen de initiatiefnemer of ontwerper aanwezig. Dit lage percentage kan komen door het relatief hoge aantal kleinere plannen.

De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze https://www.mooinoord-holland.nl/gemeenten/gemeente-heemskerk/

Bij de grotere plannen is de stedenbouwkundige van de gemeente aanwezig om de commissie te informeren. Dat gebeurt bij voorkeur in een zo vroeg mogelijk stadium.

Grote commissie met plantoelichter Peter Backer en stedenbouwkundige Joyce Lokate aan het werk

De adviezen

Van elke planbehandeling, of dit nu gaat om een vergunningaanvraag of om een vooroverleg, stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De gemeentelijke plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden.

Planregistratiesysteem

In 2020 werd geëxperimenteerd met een nieuw door MOOI Noord-Holland ontwikkeld planregistratiesysteem, dat het digitaal werken nog verder verbetert. Dit nieuwe systeem draagt de naam MOOI DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem). Alle gemeenten kunnen hier gebruik van maken, ook voor de plannen die ambtelijk beoordeeld worden. We nemen contact op wanneer uw gemeente aan de beurt is om over te stappen. MOOI Noord-Holland zal de gebruikers begeleiden bij de toepassing ervan.

In eerste instantie vervangt MOOI DARS het oude systeem wCorSys. Dat is een stap voorwaarts; hiermee wordt namelijk het werkproces voor u en voor ons verder geoptimaliseerd. Daarnaast is MOOI DARS voorbereid om in de nabije toekomst de adviesaanvraag en -terugkoppeling volledig te automatiseren. We hopen u in 2022 hierover te kunnen benaderen.

Preadviezen

Veel plannen worden pas in het stadium van de vergunningverlening aan de commissie voorgelegd. Als het plan niet groot is, vaker voorkomt en de uitkomst van de behandeling geen verstrekkende gevolgen heeft, is dit meestal geen probleem. Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie bij voorkeur in een eerder stadium betrokken. Dit zogenaamde vooroverleg vindt steeds vaker plaats en wordt door alle betrokkenen – de commissie, initiatiefnemer en gemeentelijke diensten – vaak erg gewaardeerd. Zo komt het advies van de commissie op een logisch moment in het planproces en kan haar inbreng nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan het advies van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. Het vooroverleg bevordert ook een snelle beoordeling van de definitieve vergunningaanvraag.

Gemandateerde commissie

Niet alle plannen worden door de voltallige commissie behandeld. De meeste plannen in Heemskerk worden door een architectlid van de adviescommissie beoordeeld. Deze is gemandateerd voor het behandelen van de kleinere plannen. De gemachtigde van de commissie komt in principe eens in de veertien dagen op locatie voor de planbehandeling. Het laatste jaar was dit niet mogelijk wegens Corona. Er wordt nu via Teams digitaal overlegd. Een plantoelichter van de gemeente legt kleine plannen voor zoals verbouwingen, dakkapellen, schuttingen of kleine wijzigingen in eerdere aanvragen. In 2020 gebeurde dit bij 85% van het aantal planbehandelingen. Eventueel kunnen plannen door de gemandateerde van de commissie aangehouden worden en in de volledige commissie behandeld worden.

Een voorbeeld van een plan dat door de gemandateerde is beoordeeld betreft de vervanging van een reclame-uitingen bij een horeca gelegenheid. In eerste instantie werd deze negatief beoordeeld gezien de plaatsing op de dakrand, de grootte en de zichtbaarheid in de zichtlijn in het centrum. Echter, door gebruik te maken van het eerder vergunde en bestaande frame op het dak was plaatsing op de dakrand mogelijk. De reclame-uitingen is wel in grootte aangepast. Zie hieronder de foto’s die door de gemeente Heemskerk zijn aangeleverd.

Ambtelijke behandeling

Sinds 1 januari 2018 bestaat er een ambtelijke toetsing. Kleinere bouwplannen, zoals reclameobjecten, dakkapellen, gevelindelingen, perceelafscheidingen en aan- en bijgebouwen die aan de criteria uit de nieuwe nota voldoen, zullen ambtelijk afgehandeld kunnen worden. Het plan kan bij afwijking of bij twijfel alsnog door de Welstandscommissie worden beoordeeld.

Gemandateerde commissie, Ron Baltussen met plantoelichter Kevin Cairo

2.3 Beoordelingskaders

Er zijn meerdere beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De welstandsnota, vastgesteld in 2018 door de gemeenteraad, is het belangrijkste. Naast de welstandsnota zijn er ook welstandscriteria opgenomen in beeldkwaliteitsplannen. Nieuwe of aanvullende criteria zijn wenselijk als:

• Een ontwikkeling de bestaande fysieke structuur of het karakter doorbreekt;
• Een ontwikkeling niet objectgericht is, maar van invloed is op een heel gebied;
• Er sprake is van een stedenbouwkundig plan waarvoor veelal een nieuw bestemmingsplan nodig is.

In veel gevallen is ook het bestemmingsplan en ander ruimtelijke ordeningsbeleid voor de commissie relevant.

De beoordelingskaders zijn naar de mening van de Welstandscommissie over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen.

In de loop van 2020 zijn wij echter wel een aantal verbeterpunten tegen gekomen.

Het aspect duurzaamheid wordt landelijk steeds meer gewaardeerd. Sinds 1 juli 2018 zijn nieuwe bouwwerken in principe gasloos. De nota is hier nog niet op ingericht. Het valt aan te bevelen om hiervoor richtlijnen op te voeren of in ieder geval op te nemen dat dergelijke duurzaamheidsinstallaties een integraal onderdeel vormen van het architectonisch ontwerp als ze niet vergunningsvrij zijn. Ze zouden toegevoegd kunnen worden aan de reeds bestaande criteria voor antenne installaties.

Groen wordt in de bebouwde omgeving steeds belangrijker als onderdeel van klimaatadaptatie. Hittestress komt steeds vaker voor in de gebouwde omgeving. Het valt aan te bevelen dat richtlijnen hiervoor op te stellen, bijv op de aanwezigheid van vitale en waardevolle bomen en daar een waardering aan te koppelen, zodat de commissie deze mee kan nemen in een integrale afweging.