Hoofdstuk 2

Commissie, werkwijze en beoordelingskaders

2.1 Even voorstellen

De Adviescommissie voor Ruimtelijke Kwaliteit Heemstede is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Heemstede.

Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. In 2020 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:

Freek Schmidt, voorzitter
Freek Schmidt is architectuurhistoricus en per september 2020 benoemd als hoogleraar geschiedenis van de architectuur en de leefomgeving aan de VU Amsterdam. Hij is sinds juni 2017 als voorzitter aan MOOI Noord-Holland verbonden.
Egon Kuchlein, architectlid
Egon Kuchlein is naast oprichter van Egeon Architecten BNA als cultureel entrepreneur tevens verantwoordelijk voor de organisatie van een reeks van culturele projecten en manifestaties. Sinds 2007 is hij als architectlid verbonden aan MOOI Noord-Holland.
Anke Zeinstra, architectlid
Anke Zeinstra is oprichter van Van der Waals/Zeinstra architekten, een bureau voor architectuur en stedebouw met een gevarieerd opdrachtenpakket. Sinds 2010 is zij als architectlid verbonden aan MOOI Noord-Holland.
Brigit de Werd heeft ervaring in marketing, marktonderzoek, productontwikkeling en productadviezen gedurende het gehele ontwikkelingsproces. Zij is sinds juni 2015 als burgerlid voor de gemeente Heemstede aan MOOI Noord-Holland verbonden.

De commissie werd ondersteund door:

Willy Meekes, commissie coördinator
Willy Meekes is architectuurhistoricus en werkzaam als commissiecoördinator bij MOOI Noord-Holland.
John van Wanum, Senior medewerker bouw- en woningtoezicht van de gemeente Heemstede

2.2 Werkwijze

De gemeente legt de plannen aan de commissie voor in een openbaar toegankelijke vergadering. Vanaf 26 maart 2020 vonden deze vergaderingen voornamelijk digitaal plaats vanwege de coronacrisis. Niettemin is al het mogelijke gedaan om het openbare karakter van de vergadering in stand te houden. Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om via een videoverbinding het initiatief toe te lichten. Belanghebbenden en geïnteresseerden kunnen bij de gemeente verzoeken om de behandeling van de plannen te volgen en worden dan toegelaten. Op 10 september heeft er een fysieke vergadering plaatsgevonden met inachtneming van de coronaregels.

Commissie vergadering met anderhalve meter opstelling

De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze link.

Bij de meer ruimtelijke plannen is een van de stedenbouwkundigen aanwezig om de commissie te informeren. Zo wordt de overschrijding van de toegestane goothoogte bij een verbouwing aan de Binnenweg in een vroeg stadium met de commissie besproken. De stedenbouwkundige geeft aan dat alleen daar waar de situatie daartoe aanleiding geeft hogere of lagere maten gelden.

Bij plannen betreffende de openbare ruimte, zoals het vervangen van armaturen in het centrum en de herinrichting van de Haven zijn de projectleiders van de gemeente aanwezig geweest om de commissie in een zo vroeg mogelijke fase te informeren. Naar aanleiding van de, ondertussen gerealiseerde, nieuwe ontwikkelingen aan de Havenstraat en de geplande horeca steiger krijgt de Haven een meer publieke functie. Zo wordt parallel aan de Heemsteedse Dreef de hoek ingevuld met een ‘tribune’ en komen langs de Van den Eijndekade zowel openbare als niet openbaar toegankelijke steigers.

Moodboard Haven
Gerealiseerde ‘vingerpieren’ bewonershaven Ankerkade.

Ook wordt in een collegiaal overleg het vervangen van een aantal armaturen langs de Binnenweg en de Raadhuisstraat besproken. De nieuwe armaturen wijken aan de bovenkant af van de bestaande armaturen. Daarom wordt een proefopstelling voorgesteld.

De adviezen

Van elke planbehandeling, of dit nu gaat om een vergunningaanvraag of om een vooroverleg, stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De gemeentelijke plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden.

Planregistratiesysteem

In 2020 werd geëxperimenteerd met een nieuw door MOOI Noord-Holland ontwikkeld planregistratiesysteem, dat het digitaal werken nog verder verbetert. Dit nieuwe systeem draagt de naam MOOI DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem). Alle gemeenten kunnen hier gebruik van maken, ook voor de plannen die ambtelijk beoordeeld worden. Per maart 2021 is de gemeente Heemstede als een van de eerste gemeenten aan de beurt om over te stappen. MOOI Noord-Holland zal de gebruikers begeleiden bij de toepassing ervan.

In eerste instantie vervangt MOOI DARS het oude systeem wCorSys. Dat is een stap voorwaarts; hiermee wordt namelijk het werkproces voor u en voor ons verder geoptimaliseerd. Daarnaast is MOOI DARS voorbereid om in de nabije toekomst de adviesaanvraag en -terugkoppeling volledig te automatiseren. We hopen u in 2022 hierover te kunnen benaderen.

Preadviezen

Veel plannen worden pas in het stadium van de vergunningverlening aan de commissie voorgelegd. Als het plan niet groot is, vaker voorkomt en de uitkomst van de behandeling geen verstrekkende gevolgen heeft, is dit meestal geen probleem. Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie bij voorkeur in een eerder stadium betrokken. Dit zogenaamde vooroverleg vindt steeds vaker plaats en wordt door alle betrokkenen – de commissie, initiatiefnemer en gemeentelijke diensten – vaak erg gewaardeerd. Zo komt het advies van de commissie op een logisch moment in het planproces en kan haar inbreng nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan het advies van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. Het vooroverleg bevordert ook een snelle beoordeling van de definitieve vergunningaanvraag.

Leuk om op deze manier met de commissie te overleggen!“

(De wens is de voormalige tuinderswoning van de historische Buitenplaats Berkenrode in oude luister te herstellen. De aanvragers zijn aanwezig om de aanpassingen te bespreken.)
Tuinderswoning van de Buitenplaats Berkenrode

2.3 Beoordelingskaders

Er zijn meerdere gemeentelijke beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De Welstandsnota Heemstede, vastgesteld in 2016 door de gemeenteraad, is het belangrijkste. Via deze link kunt u de welstandsnota voor uw gemeente inzien. Ook het erfgoedbeleid van de gemeente is in deze nota te vinden. In veel gevallen is ook het bestemmingsplan en ander ruimtelijke ordeningsbeleid voor de commissie relevant.

De beoordelingskaders zijn naar onze mening over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen.