4.1 Effect van de adviezen

De adviezen zijn openbaar en worden uitgebracht aan het college van B&W. In het jaar 2020 zijn vrijwel alle adviezen van de commissie overgenomen door het college van B&W. Het college is contrair gegaan bij Bangert 60 waar een beschoeiing met vlonder wordt gerealiseerd die, in tegenstelling tot de omliggende percelen, zonder onderbreking recht omhoog wordt getrokken tot op maaiveldniveau. In het bestemmingsplan staat omschreven dat een beschoeiing maximaal dertig centimeter boven de waterlijn mag uitsteken. De supervisor en commissie hebben geoordeeld dat de watergang onderdeel uitmaakt van de ruimtelijke hoofdstructuur van het gebied en bovendien een publieke vaarroute is. De hoge beschoeiing doet afbreuk aan de ruimtelijke kwaliteit ter plaatse. De commissie heeft geadviseerd niet akkoord te gaan met de aanvraag. Contrair aan het advies van de Commissie voor Monumenten en Welstand is toch een omgevingsvergunning verleend, omdat de situatie is ontstaan door een uitzetfout van de gemeente. Bovendien ligt er een positief advies van Team Ruimtelijke Ordening en verwacht de gemeente geen precedentwerking vanwege de uitzonderlijke ligging en situatie.

Een belangrijk thema ook dit jaar, was de nieuwbouw aan de linten. De linten kenmerken zich door stolpboerderijen en tuinderswoningen met zo nu een dan een eigentijdse toevoeging. Er ontstaan echter steeds vaker eigentijdse bouwwerken aan de linten in de vorm van notariswoningen, schuurachtige architectuur of wit stucwerk. Bij de beoordeling van dit soort plannen wil de commissie graag zien hoe het nieuwe gebouw in zijn omgeving zal staan. Om die reden vraagt de commissie vaak om de belendende panden ook op tekening te zetten. De achterliggende vraag is natuurlijk; hoeveel van dergelijke moderne toevoegingen kunnen de linten van Hoorn nog aan, zonder dat het oorspronkelijke karakter verloren gaat ?

De linten Dorpsstraat en Koewijzend

4.2 Adviezen ruimtelijke plannen

In 2020 is de commissie betrokken geweest bij vele ruimtelijke plannen. Bijzonder is de ontwikkeling van de Poort van Hoorn en de Rozenbuurt.

De commissie heeft in 2020 met veel belangstelling kennis genomen van de ontwikkelingen omtrent de Poort van Hoorn, zij is meegenomen in het stedenbouwkundig plan en het beeldregieplan. Er is sprake van een ambitieus project, wat Hoorn als stad aantrekkelijker zal maken voor bestaande en nieuwe inwoners in alle leeftijdsgroepen. In deze visie zal een geheel nieuw stadsdeel ontstaan in de vorm van “Pelmolen-Prisma” als aanvulling op de historische stad en de bestaande “Nieuwstad”. In 2020 is de eerste fase aan de commissie voorgelegd. De bebouwing in nieuwe wijk Pelmolenpad krijgt een stedelijke uitstraling en een informeel groen binnenmilieu.

Het stationsgebied zal ingrijpend worden aangepast om zo een aantrekkelijke entree van de stad te creëren en een optimale verbinding met de historische stad (rode loper) en met de nieuwe wijk Pelmolenpad en het stadsstrand te realiseren.

De commissie zag in reactie op de planvorming enkele belangrijkste aandachtspunten. Ten eerste de bredere historische context van het stationsgebied. Het zou goed zijn om een historische analyse van het gebied te maken en dat als onderlegger bij de stedenbouwkundige planvorming te gebruiken om zodoende een passende aansluiting tussen de Poort van Hoorn en de binnenstad te maken. Verder heeft de commissie aandacht gevraagd voor de hoogbouw aan de noordzijde van het station. Hoe manifesteert deze zich vanuit de oude binnenstad? De commissie ziet de verdere uitwerking met veel belangstelling tegemoet.

De lange verwachte ontwikkeling van de Poort van Hoorn begint vorm te krijgen. Een proces dat een grote verandering zal betekenen voor de stad. De commissie juicht de plannen toe, maar vraagt tegelijkertijd om een zorgvuldige inpassing van de nieuwbouw in de bestaande structuur van de stad.

Bron: Gemeente Hoorn

Stedenbouwkundig plan Poort van Hoorn. Beeld: Karres en Brands

De commissie heeft in 2020 het stedenbouwkundig plan en het beeldkwaliteitplan van de Rozenbuurt met veel belangstelling bekeken. De Rozenbuurtlocatie bevindt zich op de grens tussen het dorp Zwaag en de stad Hoorn. Tussen de Dorpsstraat, de Koewijzend en de Oostergouw worden op het terrein van een voormalig tuindersbedrijf 421 woningen gerealiseerd. De relatie met de Hervormde kerk in Zwaag is van wezenlijk belang. De commissie heeft er vertrouwen in dat de zichtlijnen op de kerk en vooral de kerktoren tot hun recht komen in de plannen zoals ze nu voorliggen. Belangrijke discussiepunten waren de locatie van de ‘brink’ en de achtertuinen aan de Koewijzend. De commissie is van mening dat het schuiven met de ‘brink’ naar de noordoosthoek een bijdrage kan leveren aan de samenhang binnen het gebied en dat deze ingreep het belang van de kerk voor het gebied onderschrijft. Voor wat betreft de kavels aan de kant van de Koewijzend is de commissie van mening dat deze een meer open (voorkant) relatie met het historische lint moeten krijgen. De woningen staan nu met de achterkanten naar het water gepositioneerd en dat levert een kwetsbaar gebied op. Kavels met voortuinen naar de Koewijzend zullen een sterke verbetering van het plan opleveren.

Er is echter door het College besloten dat de woningen aan de Koewijzend ontwikkeld moeten worden met tuinen op het zuiden. De commissie betreurt deze gang van zaken waarin gekozen worden voor de individuele woonkwaliteit van kavelkopers in plaats van voor de kwaliteit van de woonomgeving en de cultuurhistorie.

Stedenbouwkundig plan Rozenbuurt. Beeld: GeO Architecten

Voor beide plannen geldt dat de commissie graag betrokken blijft bij het ontwerpproces, en zij benadrukt dan ook het belang van advisering in een vroeg stadium. Er kan veel voordeel gehaald worden door tijdig in gesprek te zijn over de ruimtelijke kwaliteit. Vooral bij dergelijke grote ingrepen is het van belang om het vraagstuk integraal te benaderen en ook rekening te houden met cultuurhistorie en een goede omgevingskwaliteit. De commissie denkt hier graag over mee.

4.3 Kwaliteitsgesprekken, procesbegeleiding, beleidsontwikkeling

De adviseurs van MOOI Noord-Holland doen meer dan hun werk in de gemeentelijke adviescommissies. Wij ondersteunen vrijwel alle gemeenten in Noord-Holland bij het behoud en de ontwikkeling van omgevingskwaliteit. Voor Hoorn hebben wij de volgende ondersteunende activiteiten uitgevoerd:

• Procesbegeleiding: in de gemeente Hoorn is in het jaar 2020 voor de volgende gebieden een previsor of een supervisor werkzaam geweest: Zevenhuizen, Bangert & Oosterpolder, Holenkwartier, Siriusstraat en nautisch bedrijventerrein de Schelphoek Marina Roosebeek schuift als supervisor voor de Bangert en Oostpolder regelmatig aan in de commissie.

4.4 Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland

Medewerkers en bestuurders van Noord-Hollandse gemeenten kunnen bij het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland terecht met vragen over alles wat met erfgoed en cultuurlandschap te maken heeft. Het Steunpunt is een samenwerking tussen MOOI Noord-Holland en Stichting NMF en wordt mogelijk gemaakt door provincie Noord-Holland en de RCE. Het Steunpunt organiseert diverse netwerk- en kennisbijeenkomsten door het jaar heen en levert informatie over erfgoed in de Omgevingswet en het landschaps- en erfgoedbeleid van diverse overheden. Ook kunnen gemeenten concrete zaken voordragen voor een expertmeeting, een onderzoek of als interessant voorbeeldproject op het gebied van duurzaamheid en herbestemming of het inpassen van zonnevelden in een kwetsbaar cultuurlandschap. Kijk voor inspiratie en voorbeelden eens op www.steunpunterfgoednh.nl. De Steunpunt-kaartviewer biedt een rijke bron aan informatie over allerlei erfgoedzaken, ook in uw gemeente. De gemeente Hoorn heeft ook gebruik gemaakt van het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland. De medewerkers van Team Erfgoed en medewerkers van bouwtoezicht namen deel aan verschillende masterclasses die door het Steunpunt in samenwerking met de Monumentenwacht georganiseerd waren. De thema’s die besproken werden waren: ‘Gevelmetselwerk, voegwerk en natuursteen’, Dakbedekking en goten’, ‘Beglazing, houtrot en houtaantasters’ en ‘Erfgoed en de Omgevingsvisie’. Daarnaast heeft een medewerker van Groen en Afvalinzameling deelgenomen aan het Erfgoedteam Behoud groen Erfgoed. De archeologen van de gemeente Hoorn namen deel aan de bijeenkomst van het Steunpunt over Archeologie in de Omgevingswet. Tot slot deed het Steunpunt een beroep op Michiel Bartels, archeoloog bij Archeologie West-Friesland, die als deskundige deelnam aan een expertsessie in gemeente Hollands Kroon.