2.1 Even voorstellen

De Commissie voor Welstand en Monumenten Ouder-Amstel is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Ouder-Amstel.

Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. In 2020 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:

De commissie werd ondersteund door:

• Sebas Baggelaar, commissiecoördinator MOOI Noord-Holland
• Marco Brink, plantoelichter bij de gemeente Ouder-Amstel
• Aqeel Saghir, plantoelichter bij de gemeente Ouder-Amstel (vanaf juni 2020)

2.2 Werkwijze

De gemeente legt de plannen aan de commissie voor in een openbaar toegankelijke vergadering. Vanaf maart 2020 vonden deze vergaderingen voornamelijk digitaal plaats vanwege de coronacrisis. Niettemin is al het mogelijke gedaan om het openbare karakter van de vergadering in stand te houden. Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om via een videoverbinding het initiatief toe te lichten. Belanghebbenden en geïnteresseerden kunnen bij de gemeente verzoeken om de behandeling van de plannen te volgen en worden dan toegelaten. De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze link.

De adviezen

Van elke planbehandeling, of dit nu gaat om een vergunningaanvraag of om een vooroverleg, stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De gemeentelijke plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden.

Planregistratiesysteem

In 2020 werd geëxperimenteerd met een nieuw door MOOI Noord-Holland ontwikkeld planregistratiesysteem, dat het digitaal werken nog verder verbetert. Dit nieuwe systeem draagt de naam MOOI DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem). Alle gemeenten kunnen hier gebruik van maken, ook voor de plannen die ambtelijk beoordeeld worden. We nemen contact op wanneer uw gemeente aan de beurt is om over te stappen. MOOI Noord-Holland zal de gebruikers begeleiden bij de toepassing ervan.

In eerste instantie vervangt MOOI DARS het oude systeem CorSys. Dat is een stap voorwaarts; hiermee wordt namelijk het werkproces voor u en voor ons verder geoptimaliseerd. Daarnaast is MOOI DARS voorbereid om in de nabije toekomst de adviesaanvraag en -terugkoppeling volledig te automatiseren. We hopen u in 2022 hierover te kunnen benaderen.

Preadviezen

Veel plannen worden pas in het stadium van de vergunningverlening aan de commissie voorgelegd. Als het plan niet groot is, vaker voorkomt en de uitkomst van de behandeling geen verstrekkende gevolgen heeft, is dit meestal geen probleem. Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie bij voorkeur in een eerder stadium betrokken. Dit zogenaamde vooroverleg vindt steeds vaker plaats en wordt door alle betrokkenen – de commissie, initiatiefnemer en gemeentelijke diensten – vaak erg gewaardeerd. Zo komt het advies van de commissie op een logisch moment in het planproces en kan haar inbreng nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan het advies van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. Het vooroverleg bevordert ook een snelle beoordeling van de definitieve vergunningaanvraag.

Gemandateerde commissie

Niet alle plannen hoeven door de voltallige commissie te worden behandeld. De mogelijkheid bestaat om de kleinere of overzichtelijke plannen in een vergadering met de gemandateerde architect af te handelen, voorafgaand aan de reguliere vergadering. Gedurende het jaar is enkele malen van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. De meeste plannen zijn in de reguliere vergadering behandeld.

Burgerlid

De commissie is blij met de komst van een burgerlid. Als lid van de werkgroep Cultureel Erfgoed en bewoner van de gemeente is Amke Homan goed op de hoogte van de karakteristieken van de gemeente, aanstaande opgaven en lopende zaken. Bovenop een persoonlijke invalshoek is dat een verrijking voor het adviesproces.

Commissie Ruimtelijke Kwaliteit, Ouder-Amstel

2.3 Beoordelingskaders

Er zijn meerdere gemeentelijke beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De Welstandsnota Ouder-Amstel, vastgesteld in 2003 door de gemeenteraad, is het belangrijkste. Via deze link kunt u de welstandsnota voor uw gemeente inzien. Ook bestaat er erfgoedbeleid. Via deze link (pdf) kunt u lezen welk erfgoedbeleid uw gemeente voert. Naast de welstandsnota zijn er ook welstandscriteria opgenomen in verschillende beeldkwaliteitsplannen. In veel gevallen is ook het bestemmingsplan en ander ruimtelijke ordeningsbeleid voor de commissie relevant. Deze beleidsstukken kunt u via deze link vinden.

De beoordelingskaders zijn naar onze mening over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen.

Vorig jaar hebben we enkele verbeterpunten voorgesteld. In de loop van het jaar hebben we gezien dat deze tot ons genoegen goed zijn opgepakt in de vorm van een nieuwe welstandsnota waar momenteel aan wordt gewerkt. In de loop van 2020 kwam daar een aantal verbeterpunten bij.

Positie van welstand bij de A9

Bij de verbreding van de A9 werd de commissie aanvankelijk in een te laat stadium betrokken. Dit zorgde voor onduidelijkheid bij de commissie: ze was niet bekend met de procedure, noch met het beeldkwaliteitsplan dat als toetsingskader was opgesteld. Bij grote infrastructurele werken als de A9 zijn doorgaans grote belangen in het spel. De commissie is zich terdege bewust van de weerbarstigheid van deze praktijk. Toch is het juist in zo’n geval nuttig de commissie er (eerder) bij te betrekken, omdat de grootschaligheid van de ingreep vaak botst met lokale kwaliteiten en belangen, die vragen om oplossingen op maat. Inmiddels is hierin verbetering gebracht. In 2021 zal commissielid Egon Kuchlein als gemandateerde plaatsnemen in het kwaliteitsteam. Dit zal de advisering soepel laten verlopen.

Coen van Boshuizenlaan e.o.

In de praktijk merkt de commissie dat de bouwmogelijkheden die in het bestemmingsplan zijn toegelaten, niet altijd overeenkomen met de ambities uit de welstandsnota. Zo omschrijft het bestemmingsplan in algemene termen en maten de bouwmogelijkheden, terwijl de realiteit een meer genuanceerde aanpak vraagt. Een goed voorbeeld is de wijk Benning in Ouderkerk aan de Amstel. Het betreft hier een wijk uit de jaren negentig met woningen van hoogwaardige en bijzonder opvallende architectuur die bestaat uit een compositie van verschillende geometrische vormen. Vanwege zijn zorgvuldige opzet heeft de wijk in de welstandsnota een ‘bijzondere’ status. Het bestemmingsplan is hiermee in tegenstrijd: het beschrijft de bouwmogelijkheden in het gebied echter cijfermatig, zoals het aantal bouwlagen, goot- en bouwhoogtes en dakhelling. Dit biedt ruimte voor standaard uitbreidingsmogelijkheid die de bijzondere architectuur geheel teniet kunnen doen. Niet zelden staat de commissie machteloos hier excessen te voorkomen. Hier is meer maatwerk gewenst. De commissie doet om deze reden een beroep op het bestuur om het bestemmingsplan in deze wijk aan te passen en beter te specificeren.