Hoofdstuk 2

Commissie, werkwijze en beoordelingskaders

2.1 Even voorstellen

De Adviescommissie Welstand Stede Broec is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Stede Broec.

Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. In 2020 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:

ing. Nico Zimmermann
architect en voorzitter van de commissie
ir. Maud Aarts
architect en stedenbouwkundige
ing. Patrick van Emmerik
architect

De commissie werd ondersteund door:

Kim Zweerink
Commissiecoördinator MOOI Noord-Holland
Hans Bleeker
plantoelichter gemeente Stede Broec

2.2 Werkwijze

De gemeente legt de plannen aan de commissie voor in een openbaar toegankelijke vergadering. Vanaf maart 2020 vonden deze vergaderingen voornamelijk digitaal plaats vanwege de coronacrisis. Niettemin is al het mogelijke gedaan om het openbare karakter van de vergadering in stand te houden. Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om via een videoverbinding het initiatief toe te lichten. Belanghebbenden en geïnteresseerden kunnen bij de gemeente verzoeken om de behandeling van de plannen te volgen en worden dan toegelaten. De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze link.

De adviezen

Van elke planbehandeling, of dit nu gaat om een vergunningaanvraag of om een vooroverleg, stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De gemeentelijke plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden.

Planregistratiesysteem

In 2020 werd geëxperimenteerd met een nieuw door MOOI Noord-Holland ontwikkeld planregistratiesysteem, dat het digitaal werken nog verder verbetert. Dit nieuwe systeem draagt de naam MOOI DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem). Alle gemeenten kunnen hier gebruik van maken, ook voor de plannen die ambtelijk beoordeeld worden. De commissie West-Friesland is in maart 2020 overgegaan op het nieuwe systeem.

In eerste instantie vervangt MOOI DARS het oude systeem CorSys. Dat is een stap voorwaarts; hiermee wordt namelijk het werkproces voor u en voor ons verder geoptimaliseerd. Daarnaast is MOOI DARS voorbereid om in de nabije toekomst de adviesaanvraag en -terugkoppeling volledig te automatiseren. We hopen u in 2022 hierover te kunnen benaderen.

Preadviezen

Veel plannen worden pas in het stadium van de vergunningverlening aan de commissie voorgelegd. Als het plan niet groot is, vaker voorkomt en de uitkomst van de behandeling geen verstrekkende gevolgen heeft, is dit meestal geen probleem. Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie bij voorkeur in een eerder stadium betrokken. Dit zogenaamde vooroverleg vindt steeds vaker plaats en wordt door alle betrokkenen – de commissie, initiatiefnemer en gemeentelijke diensten – vaak erg gewaardeerd. Zo komt het advies van de commissie op een logisch moment in het planproces en kan haar inbreng nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan het advies van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. Het vooroverleg bevordert ook een snelle beoordeling van de definitieve vergunningaanvraag.

De commissie hecht er veel waarde aan om in een zo vroeg mogelijk stadium in overleg te gaan met de afdeling ruimtelijke ordening van de gemeente uit om de commissie te informeren. Dit gebeurt al bij grote plannen, of bij ingewikkelde zaken.

Ambtelijke behandeling

Niet alle plannen worden door de voltallige commissie behandeld. Voor veel voorkomende kleine plannen zijn in de welstandsnota zo vast mogelijk omlijnde criteria opgenomen. Deze plannen worden door de gemeentelijke ambtenaren getoetst aan de welstandsnota. In het geval de plannen afwijken van de criteria voor kleine bouwwerken of als de aanvrager zijn bouwplan graag door de commissie behandeld wil zien, wordt deze alsnog voorgelegd aan de commissie. Ook grotere bouwplannen die qua architectuur vergelijkbaar zijn met al eerder gerealiseerde bouwwerken en door de welstandscommissie positief zijn beoordeeld, kunnen ambtelijk worden beoordeeld. Het beleid ambtelijke welstandstoets Stede Broec 2018 is te downloaden via de link. In 2020 zijn volgens de gemeente circa 20% aanvragen ambtelijk beoordeeld.

Beoordelingskaders

Er zijn meerdere gemeentelijke beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De Welstandsnota Gemeente Stede Broec vastgesteld in 2013 door de gemeenteraad, is het belangrijkste. Via deze link kunt u de welstandsnota voor uw gemeente inzien. Ook bestaat er erfgoedbeleid. Via deze link kunt u de erfgoedverordening van uw gemeente inzien. Naast de welstandsnota zijn er ook welstandscriteria opgenomen in het beeldkwaliteitplan Waterweide. In veel gevallen is ook het bestemmingsplan en ander ruimtelijke ordeningsbeleid voor de commissie relevant. De bestemmingsplannen kunt u via deze link vinden.

De gemeente kan bij grotere ontwikkelingen een beeldkwaliteitplan, een aparte welstandsparagraaf of vergelijkbaar op laten stellen. Door de gemeenteraad vastgestelde beeldkwaliteitplannen, welstandscriteria of vergelijkbare visiedocumenten maken onderdeel uit van de beoordelingskaders van de commissie.

De beoordelingskaders zijn naar onze mening over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen.

In de loop van 2020 zijn wij echter wel een aantal verbeterpunten tegen gekomen.

De commissie constateert dat er steeds hogere beschoeiingen worden aangevraagd, wat van invloed is op de ruimtelijke kwaliteit. In de welstandsnota van Stede Broec zijn hiervoor echter geen criteria opgenomen.

Ook zijn in de welstandsnota geen criteria opgenomen voor verduurzaming, zoals particuliere windmolens, warmtepompen en dergelijke.