2.1 Even voorstellen

De adviescommissie welstand en monumenten Wormerland (AWMW) is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Wormerland.

Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. In 2020 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:

De commissie werd ondersteund door:

2.2 Werkwijze

De gemeente legt de plannen aan de commissie voor in een openbaar toegankelijke vergadering. Vanaf maart 2020 vonden deze vergaderingen digitaal plaats vanwege de coronacrisis. Niettemin is al het mogelijke gedaan om het openbare karakter van de vergadering in stand te houden. Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om via een videoverbinding het initiatief toe te lichten. Belanghebbenden en geïnteresseerden kunnen bij de gemeente verzoeken om de behandeling van de plannen te volgen en worden dan toegelaten. De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze  link.

De adviezen

Van elke planbehandeling, of dit nu gaat om een vergunningaanvraag of om een vooroverleg, stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De gemeentelijke plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden.

Planregistratiesysteem

In 2020 werd geëxperimenteerd met een nieuw door MOOI Noord-Holland ontwikkeld planregistratiesysteem, dat het digitaal werken nog verder verbetert. Dit nieuwe systeem draagt de naam MOOI DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem). Alle gemeenten kunnen hier gebruik van maken, ook voor de plannen die ambtelijk beoordeeld worden. We nemen contact op wanneer uw gemeente aan de beurt is om over te stappen. MOOI Noord-Holland zal de gebruikers begeleiden bij de toepassing ervan.

In eerste instantie vervangt MOOI DARS het oude systeem wCorSys. Dat is een stap voorwaarts; hiermee wordt namelijk het werkproces voor u en voor ons verder geoptimaliseerd. Daarnaast is MOOI DARS voorbereid om in de nabije toekomst de adviesaanvraag en -terugkoppeling volledig te automatiseren. We hopen u in 2022 hierover te kunnen benaderen.

Veel plannen worden pas in het stadium van de vergunningverlening aan de commissie voorgelegd. Als het plan niet groot is, vaker voorkomt en de uitkomst van de behandeling geen verstrekkende gevolgen heeft, is dit meestal geen probleem. Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie bij voorkeur in een eerder stadium betrokken, bijvoorbeeld in de fase van schetsontwerp.

Intake- en omgevingstafel

Het zogenaamde vooroverleg vindt steeds vaker plaats in de vorm van ‘de intaketafel en/of de omgevingstafel’, een werkwijze die met name op de ‘buitenplanse’ initiatieven gericht is. De intake- en/of omgevingstafel wordt door alle betrokkenen – de commissie, initiatiefnemer en gemeentelijke diensten – vaak erg gewaardeerd. Het meedenken aan de ‘intaketafel’ door een commissielid zorgt voor aandacht voor omgevingskwaliteit op een vroeg moment in het planproces, geheel in de geest van de omgevingswet. Deze inbreng kan nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan dit meedenken van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. In 2020 is de intaketafel regelmatig georganiseerd en bij elkaar gekomen, maar sinds eind 2020 heeft er geen bijeenkomst meer plaatsgevonden. Dat is op zichzelf jammer omdat deze werkwijze een meer integrale en vooral inspirerende benadering mogelijk maakte.

Gemandateerde commissie

Niet alle plannen worden door de voltallige commissie behandeld. Onder verantwoordelijkheid van de commissie worden de kleine bouwplannen of de plannen met geringe invloed op het publieke domein door Bart Duvekot als vaste gemandateerde van (of gemachtigde namens) de commissie, samen met de plantoelichter, beoordeeld. Deze digitale werkwijze is snel en efficiënt en levert de gemeente tijdwinst. In 2019 werd 62% van het totaal aantal behandelingen (139) op deze wijze beoordeeld en dit jaar is dat percentage opgelopen tot 70% of 127 van in totaal 184 planbehandelingen. Om op een laagdrempelige manier de kwaliteit van kleine plannen te bespreken en te verbeteren is een spreekuur ingesteld, waarbij initiatiefnemers rechtstreeks in gesprek kunnen gaan met Bart Duvekot en Sjaak Schavemaker of Wouter Kieft. Helaas was dit spreekuur op locatie in het corona-tijdperk lastig om te organiseren, maar initiatiefnemers zijn altijd van harte welkom in de tweewekelijkse digitale vergadering van de volledige commissie.

2.3 Beoordelingskaders

Er zijn meerdere gemeentelijke beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De welstandsnota, vastgesteld in 2004 door de gemeenteraad, is het belangrijkste. Via deze link link kunt u de welstandsnota voor uw gemeente inzien. Ook bestaat er erfgoedbeleid. Via deze link kunt u lezen welk erfgoedbeleid uw gemeente voert. Naast de welstandsnota zijn er ook welstandscriteria opgenomen in beeldkwaliteitsplannen, meestal opgesteld ten behoeve van de ontwikkeling van een specifiek gebied. In veel gevallen is ook het bestemmingsplan en ander ruimtelijke ordeningsbeleid voor de commissie relevant. Deze beleidsstukken kunt u via deze link vinden.

De beoordelingskaders zijn naar onze mening over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen.

In de loop der jaren is de welstandsnota enigszins gedateerd, vanwege tussentijdse veranderingen in wetgeving die niet in deze nota zijn verwerkt en vanwege inmiddels gerealiseerde projecten en gebieden waarvoor het beleid niet in deze nota is opgenomen. Ook in vorige jaarverslagen hebben wij de gemeente geadviseerd om vast stappen te zetten met integratie van beleidskaders, door bijvoorbeeld te starten met actualisatie van het welstandsbeleid.

Met de Omgevingswet (per 1 januari 2022) is een nieuwe term geïntroduceerd; ‘omgevingskwaliteit’. Net als een veilige en gezonde leefomgeving is ook het bereiken en in stand houden van een goede omgevingskwaliteit een maatschappelijke doelstelling van de Omgevingswet. Het is een plicht van ons allemaal om zorg te dragen voor een goede omgevingskwaliteit. Omgevingskwaliteit gaat over het belang van aspecten als cultureel erfgoed, architectonische kwaliteit van bouwwerken, stedenbouwkundige kwaliteit en kwaliteit van natuur en landschap.

Omgevingskwaliteit gaat over de identiteit en gebiedskwaliteiten van een plek en hoe wij dit ervaren, waarbij ook culturele en sociale factoren van invloed kunnen zijn. Deze nota omgevingskwaliteit richt zich op het publieke belang van de ruimtelijk visuele aspecten van cultureel erfgoed, landschap, stedenbouw en het uiterlijk van bouwwerken.

MOOI Noord-Holland heeft inmiddels ervaring opgebouwd met de ontwikkeling van integraal beleid als in een nota omgevingskwaliteit. Graag willen wij ook de gemeente Wormerland ondersteunen bij een dergelijke ontwikkeling.