De opgave van de energietransitie; Dirk Sijmons en Wim Sinke gaven inzicht in deze complexe opgave ieder vanuit hun eigen invalshoek. Dat het roer op korte termijn radicaal om moet; dat werd pijnlijk duidelijk uit de beide lezingen. Onze samenleving heeft een ‘brandstoffenverslaving’. Sijmons en Sinke spraken over maatregelen ‘in razendsnel tempo’ en met ‘hyperventilerende snelheid’.

Koppeling aan andere transities

De snel eindigende voorraden fossiele brandstoffen maken in de komende decennia een energietransitie onontkoombaar. Vooral opwarming van de aarde veroorzaakt door toename van CO2 in de atmosfeer, zorgt daarbij voor een grote urgentie. Energiebesparing zou bovenaan de lijst moeten staan, CO2 depositie (opslag) moet zijn werking en nut nog maar bewijzen, en ook als we alle alternatieven op zee en in de bestaande gebouwde omgeving benutten, blijft er een zeer omvangrijke taakstelling in ons landschap noodzakelijk. De energietransitie wordt OVERAL en voor IEDEREEN zichtbaar, zo betoogde Dirk Sijmons. Hoe kunnen we deze transitie zo aangrijpen dat de inrichting van onze waardevolle leefomgeving ervan profiteert? We zullen de energietransitie moeten koppelen aan andere transities, zoals die van de landbouw en het landelijk gebied.

Inspirerende voorbeelden

Beide sprekers betogen dat fixatie op de kostprijs het gevaar inhoudt dat de nodige innovatie achterblijft. Het lijkt een paradox, maar niet alle initiatieven voor duurzame energiewinning moeten nu zonder meer direct worden toegestaan. De komende jaren zijn we nog bezig met vingeroefeningen, aldus Sinke. ‘We moeten inspirerende voorbeelden neerzetten om daarna te kunnen beginnen aan het echte werk.’
Sinke toont de kracht en het tempo van technologische ontwikkelingen in zonne-energie. Verhogingen van het rendement en zelfs de stapeling van bestaande systemen (Tandempanelen) maken het in de nabije toekomst mogelijk om ook over andere opstellingen na te denken, zoals rechtopstaande panelen die dubbelzijdig werken of paneel in gevels verwerkt, ook als ze niet schuin op het zuiden zijn gericht. Panelen in kleur en met prints worden al snel mogelijk. Van ‘one size fits all’ naar ‘flexibel maatwerk met verschillende bouwstenen, een feest voor ontwerpers’.

Oplossing is maakwerk

De sprekers nemen de zaal op sleeptouw. Nu het OVERAL en voor IEDEREEN zichtbaar wordt, laten we het dan ook maar mooi maken. Rijk, Provincie en Gemeenten kunnen niet volstaan met het scheppen van noodzakelijke kaders, maar zullen met inspirerende en innovatieve ruimtelijke ordening, met focus op maatwerk, innovatie en verleidend ontwerp het pad moeten effenen. Uiteindelijk zullen alle schaalniveaus nodig zijn om de opgave aan te kunnen en moeten we vooral het gesprek aangaan. ‘Het toestaan van duurzame energiewinning is geen digitale beslissing’, aldus Sijmons, De oplossing is maatwerk. En daar zijn wij weer van.