Carré van Bloemendaal – Bloemendaal

In 1848 werd het eerste psychiatrisch ziekenhuis van Nederland gebouwd. Het originele plan, een rechthoekig, gesloten complex bedoeld voor 250 patiënten werd ontworpen door de architect & landschapsarchitect J.D. Zocher jr. In de bijna 150 jaar dat het gebouw in gebruik is geweest als psychiatrische inrichting is er een enorme wildgroei van bij- en aanbouwen ontstaan, en telde het ooit 1300 bewoners. Vanaf 1996 staat het complex leeg en in 2015 is HeikoHulsker architecten begonnen met de plannen voor een transformatie van het rijksmonument. Een uitvoerig historisch onderzoek van het complex en vele ontwerpstudies hebben uiteindelijk geleid tot een schema van 40 woningen en 4 appartementen. Met deze opzet van voornamelijk grondgebonden woningen kon de structuur en de gevels van het gebouw goed gehandhaafd blijven. De bewoners betreden het complex door een nieuwe onderdoorgang via het oude theater- en kerkgebouw aan de Westzijde, wat voorheen als de achterkant werd beschouwd. Hierdoor kon de originele hoofdentree aan de Oostkant volledig intact blijven en worden gerestaureerd volgens het originele ontwerp. Het oorspronkelijk gebouw was hoofdzakelijk naar binnen georiënteerd. Het gevolg hiervan was dat in de loop der tijden de buitengevels van de Noord- en Zuidvleugels volgebouwd waren met veel aanbouwen. Het terugbrengen naar de originele vorm en het verbergen van alle schade aan de hoofdvorm is opgelost door op deze plekken serre-achtige aanbouwen toe te voegen. Het aanbrengen van nieuwe ramen is in deze materialisatie op de eerste verdieping doorgezet. Hierdoor ontstaat een ingetogen beeld van oud en nieuw, waarbij de oorspronkelijk hoofdvorm helder intact blijft. Door de nieuwe metalen serres en ramen richt het complex zich nu ook naar buiten. Aan de meer besloten binnenplaats bevinden zich de privé tuinen en de parkeerplaatsen. Een landschappelijke ingreep rondom het gebouw in de vorm van een ha-ha, een Engelse methodiek, waarborgt de privacy van de bewoners, en zorgt ook voor onbelemmerde zichtlijnen van, en vooral ook naar het gebouw. De nieuwe waterreservoirs, op de positie van de gangen van de oude zijvleugels, met een on-Nederlandse lengte van in totaal 270 meter, symboliseren de enorme omvang die het complex ooit gehad heeft.