Verblijf voor Aziatische olifanten ARTIS – Amsterdam

Met het nieuwe buitenverblijf voor de Aziatische olifant in ARTIS is Amsterdam een landschap voor zowel dieren als bezoekers rijker geworden. Op de plaats van het nieuwe verblijf stond de roofdiergalerij. Daarnaast werd een stuk van de parkeerplaats teruggegeven aan de dieren. Om het monumentale ARTIS-park met het nieuwe terrein te verbinden is met de oude spanten van de roofdiergalerij een pergola ontworpen waaronder de bezoeker vanaf het terras de olifanten kan bekijken. Het verblijf is in eerste instantie ontworpen vanuit de olifant: het natuurlijk gedrag, zoals het zoeken naar voedsel, het verzorgen van de huid en het goede geheugen waren belangrijke uitgangspunten voor de vormgeving. Dat heeft geleid tot een volledig nieuw landschap dat niet de natuurlijke habitat probeert na te bootsen maar zoveel mogelijk anticipeert op het welzijn van de dieren in hun huidige leefomgeving.

Met name de rotspartij die het terrein structureert, bestaande uit 158 unieke rotsplaten, herbergt veel gedragsverrijkende elementen voor de dieren. De verschillende ruwheden van het beton worden gebruikt voor het schuren van de huid, de losse platen zorgen voor uiteenlopende hoeken en gaten waar, net als achter de beweegbare luikjes in de rotsen, verschillende soorten voedsel te vinden zijn. Daarnaast functioneren de rotsen als grote plantenbakken waarin planten en bomen kunnen groeien buiten bereik van de dieren, zodat er op een natuurlijke manier begroeiing en schaduw in het verblijf ontstaat. En er zijn tientallen nestkasten in de rotsen verwerkt voor mussen, vleermuizen en zelfs de ijsvogel.

Ook voor de bezoeker is een nieuw landschap ontstaan met een aantal bijzondere ervaringen. Zo kan de bezoeker vanuit de verdiepte brug, die door het water snijdt, de olifanten van nabij zien zwemmen en de dynamiek van het water ervaren: als de dieren te water gaan loopt het water over de rand van de brug! Zo komen de dieren gevoelsmatig nòg dichterbij. De brug is in nauwe samenhang met het landschap ontworpen, het tracé, de verharding, de borstwering verbinden op een subtiele wijze de oevers van de Savanne en het olifantenverblijf. Daarmee is de brug zowel een verbinding als een unieke verblijfsplek tussen de dieren geworden.