Jan Wilslezing 2025 door Berte Daan

Een millimeter tijd

Het nieuwe jaar is inspirerend gestart met de 25ste Jan Wilslezing, uitgesproken door landschapsarchitect Berte Daan. Berte onderzoekt in haar werk de relatie tussen bodem en plek en daagde ons uit om stil te staan bij de grond onder onze voeten. Wat zegt de bodem over ons? Hoe verhouden we ons ertoe? Is de bodem van ons allemaal of juist van niemand? Kunnen we ons thuis opnieuw definiëren? Berte liet zien hoe sterk verweven onze geschiedenis is met de bodem en hoe ze als inspiratiebron kan dienen voor duurzame en doordachte ontwerpen.

Berte constateerde dat de invloed van de bodem groter is dan we vaak denken. Alles om ons heen is historisch bepaald door de eigenschappen van de bodem. Nog steeds bepaalt de ondergrond, met de vele ruimteclaims door bijvoorbeeld leidingen, de inrichting bovengronds. Maar deze relatie tussen ons en onze ondergrond vraagt om meer bewustzijn. De bodem vertelt ons niet alleen waar we vandaan komen, maar ook waar we naartoe moeten. Daarvoor moeten we wel het systeemdenken, het vastleggen en vasthouden, afpellen.

Het systeem van vastleggen en vasthouden weerhoudt ons te kijken naar de andere lagen en vormen die in de bodem besloten liggen en nieuwe vormen van samenwerking te ontdekken. Misschien moeten we wel durven mee te bewegen, zoals je met een kind meegaat in zijn of haar ontwikkeling. Berte roept op om regels loslaten om te kunnen meebewegen en om op te ruimen, zodat de nieuwe generatie ruimte heeft om fouten te maken en om nieuwe goede ontwikkelingen te realiseren. Zo kunnen we ons verwonderen over wat kan ontstaan.

Na de lezing volgde een levendig nagesprek met de toehoorders uit de zaal. Is Berte optimistisch of pessimistisch over de toekomst? Wat betekent het loslaten van het huidige systeem voor onze droogmakerijen? Tijdens de borrel gingen de gesprekken door, al met al een mooie start van het jaar.

Berte Daan: “Laten we met de bodem omgaan als een kind laten opgroeien. Durven mee te veranderen”.

Over Berte Daan

Berte Daan voert samen met stadssociologe/stedenbouwkundige Karin Peeters het bureau PeetersenDaan. Ze heeft een onderzoekende benadering en aandacht voor plekken. Binnen haar opgaven zijn locatiegebonden onderzoek (bodem/plek) en ruimtelijke ervaring op ooghoogte een belangrijk onderdeel van de werkwijze. Haar achtergrond in architectuur en leerschool in Zwitserland hebben daarbij een grote rol gespeeld.

(Beeldverantwoording: Anna Groentjes)